Αντιμετώπιση του τετράνυχου στον κήπο (+video)

Τετράνυχος, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που εμφανίζεται στα φυτά μας κάθε καλοκαίρι. Ο τετράνυχος είναι ένα μικροσκοπικό αραχνάκι που δημιουργεί σημαντικές ζημιές στα περισσότερα φυτά σε συνθήκες ζέστης, από τα κηπευτικά και τα καρποφόρα δέντρα μέχρι τα λουλούδια και τα καλλωπιστικά φυτά.

Υπάρχουν εκατοντάδες είδη τετράνυχου με πιο γνωστούς τον κόκκινο τετράνυχο και τον κίτρινο τετράνυχο. Με μήκος μικρότερο από ένα χιλιοστό, η παρουσία του τετράνυχου στα φυτά δε γίνεται εύκολα αντιληπτή από το ανθρώπινο μάτι.

Αν και πολλοί νομίζουν ότι είναι έντομο, ο τετράνυχος ανήκει στα ακάρεα και έχει κοινά στοιχεία με την οικογένεια των αραχνών, καθώς διαθέτει οκτώ πόδια σε αντίθεση με τα έντομα που έχουν έξι.

Ας δούμε, αναλυτικά, ποια φυτά και καλλιέργειες προσβάλλει ο τετράνυχος, ποια συμπτώματα εμφανίζουν τα φυτά, τι ζημιές προκαλεί, καθώς και με ποιους τρόπους γίνεται η οικολογική αντιμετώπισή του για να προστατέψουμε τον κήπο μας.

Ποια φυτά προσβάλλει περισσότερο ο τετράνυχος;

Αρχικά στον λαχανόκηπο, ο τετράνυχος προσβάλλει την καλλιέργεια της ντομάτας, την καλλιέργεια της πιπεριάς, και την καλλιέργεια της μελιτζάνας. Επίσης, σημαντικές προσβολές παρουσιάζονται στην καλλιέργεια του αγγουριού, στην καλλιέργεια του κολοκυθιού, στην καλλιέργεια του πεπονιού, στην καλλιέργεια του καρπουζιού, καθώς και στην καλλιέργεια του φασολιού.

Σε καρποφόρα δέντρα, σημαντικές προσβολές από τετράνυχο παρατηρούνται στο φύλλωμα και τους καρπούς στην καλλιέργεια της λεμονιάς, στην καλλιέργεια της πορτοκαλιάς, στην καλλιέργεια της μανταρινιάς, καθώς επίσης στην καλλιέργεια της βερυκοκιάς, στην καλλιέργεια της ροδακινιάς, στην καλλιέργεια της μηλιάς και στην καλλιέργεια της αχλαδιάς.

Ο τετράνυχος προσβάλλει και τα καλλωπιστικά φυτά που έχουμε στον κήπο μας ή σε γλάστρες στο μπαλκόνι. Ανάμεσα από τα λουλούδια μας, θα συναντήσουμε προσβολές από τον τετράνυχο στις αγαπημένες μας τριανταφυλλιές, στις γαρυφαλιές, στα χρυσάνθεμα, στις πετούνιες, στον ιβίσκο. στην πλουμέρια και στο γιασεμί.

Τι ζημιές προκαλεί ο τετράνυχος στα φυτά;

Ο τετράνυχος μπορεί να προσβάλλει τα φύλλα, τα στελέχη, τα άνθη και τους καρπούς των φυτών από τα τέλη της άνοιξης μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου. Τα κύρια συμπτώματα που εμφανίζονται σε φυτά που έχουν προσβληθεί από τετράνυχο είναι τα εξής:

• Πρώτο χαρακτηριστικό σημάδι της προσβολής από τετράνυχο είναι οι μεταξένιοι αραχνοειδείς ιστοί που σχηματίζονται στα φύλλα και στα άνθη των φυτών.

• Κατά την προσβολή του τετράνυχου, στην επάνω επιφάνεια των φύλλων των φυτών παρουσιάζεται ένα χαρακτηριστικό κιτρίνισμα.

• Σε έντονη προσβολή από τετράνυχο, παρατηρούμε τα φύλλα των φυτών να καρουλιάζουν και να ξεραίνονται, σαν να έχει περάσει φλόγιστρο και να τα έχει κάψει.

• Τα φυτά που έχουν προσβληθεί από τετράνυχο σταδιακά χάνουν τα φύλλα τους.

Ποιες συνθήκες ευνοούν την εμφάνιση του τετράνυχου;

Ο τετράνυχος ευνοείται από τον ξηρό και ζεστό καιρό, την περίοδο του καλοκαιριού, όταν οι θερμοκρασίες υπερβαίνουν τους 25°C. Σε αυτές τις συνθήκες αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στα φυτά του κήπου μας. Η προσβολή των φυτών από τον τετράνυχο γίνεται πιο έντονη σε συνθήκες πυκνής φύτευσης και κακού αερισμού.

Σε θερμοκρασίες μικρότερες των 25°C και σχετική υγρασία μεγαλύτερη από 50%, ο ρυθμός πολλαπλασιασμού του τετράνυχου μειώνεται σημαντικά. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα φυτά που δεν ποτίζονται επαρκώς και παρουσιάζουν έλλειψη νερού είναι πιο ευάλωτα στην προσβολή από τον τετράνυχο.

Πώς γίνεται η βιολογική καταπολέμηση του τετράνυχου;

Για την αποτελεσματική οικολογική αντιμετώπιση του τετράνυχου απαιτείται η έγκαιρη εφαρμογή επεμβάσεων, αρχικά σε προληπτικό επίπεδο και όταν ο τετράνυχος βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο πληθυσμού. Συγκεκριμένα, τα προληπτικά και θεραπευτικά μέτρα που λαμβάνουμε για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του τετράνυχου είναι τα εξής:

1. Ελέγχουμε το φύλλωμα των φυτών για παρουσία τετράνυχου

Παρατηρούμε καθημερινά τα φυτά μας, χρησιμοποιώντας ένα μεγεθυντικό φακό για να εντωπίσουμε τα μικρά αραχνάκια που τρέχουν στο κάτω μέρος του φυλλώματος. Η έγκαιρη παρατήρηση είναι σημαντική για να διαπιστώσουμε αρχικά στάδια προσβολής από τετράνυχο και να πάρουμε έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα.

2. Αφαιρούμε αγριόχορτα που ευνοούν την ανάπτυξη τετράνυχου

Τα ανεπιθύμητα αγριόχορτα αποτέλουν σημείο που μπορεί να παραμείνει ο τετράνυχος και να λειτουργήσουν ως εστία προσβολής για τα φυτά μας, όταν οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας είναι κατάλληλες. Είναι σημαντικό να αφαιρούμε τα ζιζάνια από τον κήπο για να αποτρέψουμε τον γρήγορο πολλαπλασιασμό του τετράνυχου που στη συνέχεια θα δημιουργήσει προβλήματα στα φυτά μας.

3. Βρέχουμε το φύλλωμα των φυτών σε συνθήκες καύσωνα

Σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών και καύσωνα, βρέχουμε τα φύλλα των φυτών που έχουν προσβληθεί από τετράνυχο για να μειώσουμε την ένταση της προσβολής. Η διαβροχή του φυλλώματος των φυτών γίνεται κατά το σούρουπο για να αποφύγουμε την εμφάνιση εγκαυμάτων στα φυτά.

4. Απομακρύνουμε τα προσβεβλημένα φυτά από τετράνυχο

Όταν έχουμε έντονη προσβολή από τετράνυχο, απομακρύνουμε ξεραμένα φύλλα, βλαστούς, άνθη και καρπούς των φυτών και δέντρων που έχουν προσβληθεί. Αυτό γίνεται για να μη διατηρηθούν εστίες του τετράνυχου στον κήπο μας και προβληθούν εκ νέου τα φυτά μας.

5. Χρησιμοποιούμε θειάφι για την αντιμετώπιση τετράνυχου

Για την αντιμετώπιση του τετράνυχου, σκονίζουμε με θειάφι γύρω από τις ρίζες των φυτών. Εναλλακτικά, μπορούμε να ψεκάζουμε με βρέξιμο θειάφι πάνω στα φύλλα των φυτών για να τα προστατεύσουμε από τετράνυχο. Ο ψεκασμός πρέπει να γίνεται όταν η θερμοκρασία που επικρατεί είναι κάτω από 30°C για να αποφύγουμε την πρόκληση εγκαυμάτων.

6. Ψεκάζουμε με βιολογικά σκευάσματα για καταπολέμηση του τετράνυχου

Εκτός από το θειάφι, για την καταπόλεμηση του τετράνυχου μπορούμε να ψεκάσουμε το φύλλωμα και τους καρπούς των φυτών με άλατα καλίου και θερινό πολτό, δύο βιολογικά σκευάσματα που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Βέβαια, στο εμπόριο υπάρχουν κι άλλα σκευάσματα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, τα οποία περιέχουν φυσικά υλικά όπως αιθέρια έλαια, σκόρδο, κανέλλα, γαρύφαλλο, και λειτουργούν απωθητικά στον τετράνυχο.

Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι οι ψεκασμοί να γίνονται προληπτικά κάθε 2 εβδομάδες όταν έχουμε υψηλές θερμοκρασίες αν θέλουμε να εξασφαλίσουμε καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του τετράνυχου. Για την εφαρμογή των ψεκασμών, είναι απαραίτητο να συμβουλευόμαστε τις οδηγίες εφαρμογής του σκευάσματος όπως αναγράφονται στην ετικέτα του.

7. Φτιάχνουμε αυτοσχέδιες συνταγές με σπιτικά υλικά για αντιμετώπιση του τετράνυχου

Σε περιπτώσεις ήπιας προσβολής από τετράνυχο στα λαχανικά μας ή στα καλλωπιστικά φυτά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτοσχέδια διαλύματα που φτιάχνουμε με φυσικά υλικά που έχουμε στο σπίτι μας. Παρακάτω, παραθέτουμε 2 συνταγές που προσφέρουν καλά αποτελέσματα στην προληπτική αντιμετώπιση του τετράνυχου.

• Συνταγή με πράσινο σαπούνι, αμμωνία ζαχαροπλαστικής και σιτρονέλα 

Στην πρώτη συνταγή με σπιτικά υλικά για τον τετράνυχο, διαλύουμε σε 1 λίτρο, 1 κουταλιά του γλυκού αμμωνίας ζαχαροπλαστικής, 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο σιτρονέλας. Ανακατεύουμε καλά το διάλυμα και ψεκάζουμε κάθε βδομάδα τα φυτά μας.

• Συνταγή με σκόρδο και ελαιόλαδο

Για τη δεύτερη συνταγή αντιμετώπισης του τετράνυχου, φτιάχνουμε ένα διάλυμα με σκόρδο πολτοποιώντας 3 με 4 σκελίδες σκόρδου και τις διαλύουμε σε δύο κουταλιές ελαιολάδου. Αφήνουμε το μείγμα να «καθίσει» όλη τη νύχτα και έπειτα στραγγίζουμε το σκόρδο από το λάδι.

Στη συνέχεια, αραιώνουμε το λάδι σε μισό λίτρο νερό, προσθέτουμε και μία κουταλιά του γλυκού υγρό πιάτων και το αποθηκεύουμε σε ένα μπουκάλι. Για την προληπτική αντιμετώπιση του τετράνυχου, διαλύουμε δύο κουταλιές της σούπας από το μείγμα που φτιάξαμε σε μισό λίτρο νερό και ψεκάζουμε τα φυτά μας κάθε 1-2 εβδομάδες.
 
Υπενθύμιση

Πριν χρησιμοποιήσουμε τα αυτοσχέδια σκευάσματα σε όλα τα φυτά του κήπου, ψεκάζουμε πρώτα δοκιμαστικά σε ένα φυτό, περιμένουμε 24 ώρες για να σιγουρευτούμε ότι δεν προκαλείται κάποιο πρόβλημα και στη συνέχεια συνεχίζουμε με ασφάλεια την εφαρμογή στα υπόλοιπα φυτά του κήπου.

Κι ένα μυστικό για την αντιμετώπιση του τετράνυχου

Η εκτεταμένη χρήση χημικών εντομοκτόνων με καθολική δράση για την αντιμετώπιση διαφόρων εντόμων στις καλλιέργειες προκαλεί έμμεσα την αύξηση του τετράνυχου. Τα χημικά εντομοκτόνα προκαλούν την θανάτωση των φυσικών εχθρών του τετράνυχου, με αποτέλεσμα να ευνοούν σημαντικά την εξάπλωση και την εμφάνιση προσβολών από τετράνυχο στα φυτά.