Αντιμετώπιση του τετράνυχου στον κήπο (+video)

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που εμφανίζεται στα φυτά του κήπου και του μπαλκονιού μας κάθε καλοκαίρι είναι ο τετράνυχος, ένα μικροσκοπικό αραχνάκι που δημιουργεί σημαντικές ζημιές στα περισσότερα φυτά, από τα λαχανικά και τα καρποφόρα δέντρα μέχρι τα λουλούδια και τα καλλωπιστικά φυτά. Πολλοί νομίζουν ότι ο τετράνυχος είναι έντομο, ωστόσο ανήκει στα ακάρεα και έχει πιο πολύ συγγένεια με την οικογένεια των αραχνών. Υπάρχουν εκατοντάδες είδη τετράνυχου με πιο γνωστούς τον κόκκινο τετράνυχο και τον κίτρινο τετράνυχο. Με μήκος μικρότερο από ένα χιλιοστό, η παρουσία του τετράνυχου στα φυτά δε γίνεται εύκολα αντιληπτή από το ανθρώπινο μάτι. Ας δούμε, αναλυτικά, ποια φυτά και καλλιέργειες προσβάλλει ο τετράνυχος, τι ζημιές προκαλεί, καθώς και με ποιους τρόπους γίνεται η οικολογική αντιτώπισή του για να προστατέψουμε τον κήπο μας.

Ποια φυτά προσβάλλει περισσότερο ο τετράνυχος;

Αρχικά στον λαχανόκηπο, ο τετράνυχος προσβάλλει την καλλιέργεια της ντομάτας, την καλλιέργεια της πιπεριάς, και την καλλιέργεια της μελιτζάνας. Επίσης, σημαντικές προσβολές παρουσιάζονται στην καλλιέργεια του αγγουριού, στην καλλιέργεια του κολοκυθιού, στην καλλιέργεια του πεπονιού, στην καλλιέργεια του καρπουζιού, καθώς και στην καλλιέργεια του φασολιού. Σε καρποφόρα δέντρα, σημαντικές προσβολές από τετράνυχο παρατηρούνται στο φύλλωμα και τους καρπούς στην καλλιέργεια της λεμονιάς, στην καλλιέργεια της πορτοκαλιάς, στην καλλιέργεια της μανταρινιάς, καθώς επίσης στην καλλιέργεια της βερυκοκιάς, στην καλλιέργεια της ροδακινιάς, στην καλλιέργεια της μηλιάς και στην καλλιέργεια της αχλαδιάς. Ο τετράνυχος προσβάλλει και τα καλλωπιστικά φυτά που έχουμε στον κήπο μας ή σε γλάστρες στο μπαλκόνι. Ανάμεσα από τα λουλούδια μας, θα συναντήσουμε προσβολές από τον τετράνυχο στις αγαπημένες μας τριανταφυλλιές, στις γαρυφαλιές, στα χρυσάνθεμα, στις πετούνιες, στον ιβίσκο και στο γιασεμί.

Τι ζημιές προκαλεί ο τετράνυχος στα φυτά;

Ο τετράνυχος μπορεί να προσβάλλει τα φύλλα, τα στελέχη, τα άνθη και τους καρπούς των φυτών από τα τέλη της άνοιξης μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου. Χαρακτηριστικό σημάδι της προσβολής από τετράνυχο είναι οι μετάξινοι αραχνοειδείς ιστοί που σχηματίζονται στα προσβεβλημένα μέρη των ανθέων και των φύλλων. Επίσης, κατά την προσβολή του τετράνυχου, στην επάνω επιφάνεια των φύλλων των φυτών παρουσιάζεται ένα χαρακτηριστικό κιτρίνισμα. Σε έντονη προσβολή από τετράνυχο, παρατηρούμε τα φύλλα των φυτών να καρουλιάζουν και να ξηραίνονται, σαν να έχει περάσει φλόγιστρο και να τα έχει κάψει. Σε αυτές τις περιπτώσεις το φυτό που έχει προσβληθεί από τετράνυχο μένει σταδιακά γυμνό, χωρίς φύλλα.

Ποιες συνθήκες ευνοούν την εμφάνιση του τετράνυχου;

Ο τετράνυχος ευνοείται από τον ξηρό και ζεστό καιρό, την περίοδο του καλοκαιριού, όταν οι θερμοκρασίες υπερβαίνουν τους 25°C. Σε αυτές τις συνθήκες αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στα φυτά του κήπου μας. Η προσβολή των φυτών από τον τετράνυχο γίνεται πιο έντονη σε συνθήκες πυκνής φύτευσης και κακού αερισμού. Σε θερμοκρασίες μικρότερες των 25°C και σχετική υγρασία μεγαλύτερη από 50%, ο ρυθμός αναπαραγωγής του τετράνυχου μειώνεται σημαντικά. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα φυτά που δεν ποτίζονται επαρκώς και παρουσιάζουν έλλειψη νερού είναι πιο ευάλωτα στην προσβολή από τον τετράνυχο.

Πώς γίνεται η οικολογική καταπολέμηση του τετράνυχου;

Για την αποτελεσματική οικολογική αντιμετώπιση του τετράνυχου απαιτείται η έγκαιρη εφαρμογή επεμβάσεων, είτε σε προληπτικό επίπεδο, είτε όταν ο τετράνυχος βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο πληθυσμού. Είναι σημαντικό να ελέγχουμε καθημερινά τα φυτά μας, ώστε αν διαπιστώσουμε αρχικά στάδια προσβολής από τετράνυχο να πάρουμε έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα. Συγκεκριμένα, τα προληπτικά και θεραπευτικά μέτρα που λαμβάνουμε για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του τετράνυχου είναι τα εξής:

1. Αφαίρεση ζιζανίων

Τα ανεπιθύμητα αγριόχορτα αποτέλουν σημείο που μπορεί να παραμείνει ο τετράνυχος και να λειτουργήσουν ως εστία προσβολής για τα φυτά μας όταν οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας είναι κατάλληλες. Είναι σημαντικό να αφαιρούμε τα ζιζάνια από τον κήπο για να αποτρέψουμε τον γρήγορο πολλαπλασιασμό του τετράνυχου που στη συνέχεια θα δημιουργήσει προβλήματα στα φυτά μας.

2. Διαβροχή του φυλλώματος των φυτών

Βρέχουμε τα φύλλα των φυτών που έχουν προσβληθεί από τετράνυχο για να μειώσουμε την ένταση της προσβολής. Η διαβροχή του φυλλώματος των φυτών πρέπει να γίνεται κατά το σούρουπο για να αποφύγουμε την εμφάνιση εγκαυμάτων στα φυτά.

3. Καθαρισμός προσβεβλημένων φυτών

Απομακρύνουμε ξεραμένα φύλλα, βλαστούς, άνθη και καρπούς των φυτών και δέντρων που έχουν προσβληθεί από τετράνυχο για να μην αποτελέσουν νέες εστίες του τετράνυχου στον κήπο μας και προβληθούν εκ νέου τα φυτά μας.

4. Χρήση θειαφιού

Για την αντιμετώπιση του τετράνυχου, σκονίζουμε με θειάφι γύρω από τις ρίζες των φυτών και ψεκάζουμε με βρέξιμο θειάφι πάνω στα φύλλα των φυτών σε θερμοκρασίες κάτω των 30°C για να αποφύγουμε την πρόκληση εγκαυμάτων.

5. Ψεκασμός με βιολογικά εντομοκτόνα

Εκτός από το θειάφι, για την καταπόλεμηση του τετράνυχου μπορούμε να ψεκάσουμε το φύλλωμα και τους καρπούς των φυτών με σάπωνες αλάτων καλίου και θερινό πολτό, δύο βιολογικά σκευάσματα που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Στο εμπόριο υπάρχουν κι άλλα σκευάσματα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, τα οποία περιέχουν φυσικά υλικά όπως αιθέρια έλαια, σκόρδο, κανέλλα, γαρύφαλλο, και λειτουργούν απωθητικά στον τετράνυχο. Κατά τη ζεστή περίοδο του καλοκαιριού, καλό είναι οι ψεκασμοί να γίνονται προληπτικά κάθε 2 εβδομάδες για καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του τετράνυχου. Για την εφαρμογή των ψεκασμών, είναι απαραίτητο να συμβουλευόμαστε τις οδηγίες εφαρμογής του σκευάσματος όπως αναγράφονται στην ετικέτα του.

6. Ψεκασμός με σπιτικά υλικά

Σε περιπτώσεις ήπιας προσβολής, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτοσχέδια διαλύματα που φτιάχνουμε με φυσικά υλικά που έχουμε στο σπίτι μας. Παρακάτω, παραθέτουμε 2 αποτελεσματικούς τρόπους για να αντιμετωπίσουμε προληπτικά τον τετράνυχο χρησιμοποιώντας καθημερινά υλικά που έχουμε στο σπίτι:

Συνταγή 1: Σε 1 λίτρο νερό διαλύουμε 1 κουταλιά του γλυκού αμμωνίας ζαχαροπλαστικής, 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι, 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο σιτρονέλας και ψεκάζουμε κάθε βδομάδα τα φυτά μας.
 
Συνταγή 2: Δημιουργούμε διάλυμα με σκόρδο πολτοποιώντας 3 με 4 σκελίδες σκόρδο και τις διαλύουμε σε δύο κουταλιές ελαιολάδου. Αφήνουμε το μείγμα να «καθίσει» όλη τη νύχτα και έπειτα στραγγίζουμε το σκόρδο από το λάδι. Αραιώνουμε το λάδι σε μισό λίτρο νερό, προσθέτουμε και μία κουταλιά του γλυκού υγρό πιάτων και το αποθηκεύουμε σε ένα μπουκάλι. Όταν θέλουμε, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε τον τετράνυχο στα φυτά μας, διαλύουμε δύο κουταλιές της σούπας από το μείγμα που φτιάξαμε σε μισό λίτρο νερό και ψεκάζουμε τα φυτά μας κάθε 1-2 εβδομάδες.
 
Πριν χρησιμοποιήσουμε τα αυτοσχέδια σκευάσματα σε όλα τα φυτά του κήπου, ψεκάζουμε πρώτα δοκιμαστικά σε ένα φυτό, περιμένουμε 24 ώρες για να σιγουρευτούμε ότι δεν προκαλείται κάποιο πρόβλημα και στη συνέχεια συνεχίζουμε με ασφάλεια την εφαρμογή στα υπόλοιπα φυτά του κήπου.

Κι ένα μυστικό για την αντιμετώπιση του τετράνυχου

Η εκτεταμένη χρήση χημικών εντομοκτόνων με καθολική δράση για την αντιμετώπιση διαφόρων εντόμων στις καλλιέργειες προκαλεί έμμεσα την αύξηση του τετράνυχου. Τα χημικά εντομοκτόνα προκαλούν την θανάτωση των φυσικών εχθρών του τετράνυχου, με αποτέλεσμα να ευνοούν σημαντικά την εξάπλωση και την εμφάνιση προσβολών από τετράνυχο στα φυτά.