Πως φτιάχνουμε ένα λαχανόκηπο και πως καλλιεργούμε λαχανικά; (+video)

Kάθε άνοιξη, οι φίλοι της κηπουρικής φυτεύουμε τα κηπευτικά μας και καλλιεργούμε βιολογικά τον λαχανόκηπο μας για να παράγουμε αγνά φρέσκα λαχανικά μέσα στο καλοκαίρι. Ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες, κολοκύθια, αγγούρια και τόσα άλλα για να τα τρώμε φρέσκα στις σαλάτες μας ή μαγειρεμένα σε υπέροχες συνταγές στην κουζίνα μας.

Αρκετοί φίλοι που δεν έχουν φυτέψει ξανά διστάζουν να κάνουν το πρώτο βήμα για να φυτέψουν καθώς δεν ξέρουν πως να το κάνουν και φοβούνται την αποτυχία ή δεν έχουν μεγάλο κήπο. Όμως, μπορούμε να κάνουμε το πρώτο βήμα και να φυτέψουμε λαχανικά σε ένα μικρό κομμάτι του κήπου μας ή ακόμα και σε γλάστρες και ζαρντινιέρες του μπαλκονιού μας και έτσι να έχουμε καλύτερο έλεγχο της καλλιέργειας.

Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά πως μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα μικρό λαχανόκηπο, ποια λαχανικά να φυτέψουμε και πως να βελτιώσουμε το χώμα πριν τη φύτευση. Επίσης, στο σημερινό άρθρο θα δούμε και χρήσιμες συμβουλές φροντίδας για το πότισμα, τη λίπανση και την προστασία των λαχανικών για απολαύσουμε μία πλούσια συγκομιδή.

1. Που μπορούμε να φτιάξουμε το λαχανόκηπο μας;

Η φύτευση του μικρού λαχανόκηπου με κηπευτικά μπορεί να γίνει παραδοσιακά απευθείας στον κήπο όπως αλλά μπορούμε και με άλλους τρόπους όπως με γλάστρες και ζαρντινιέρες ή ακόμα και σε υπερυψωμένα παρτέρια που μπορούμε να δημιουργήσουμε σε αυλές αλλά και σε ταράτσες.

Η φύτευση στον κήπο προσφέρει συνήθως το πλεονέκτημα του χώρου και της αραιής φύτευσης καθώς και της έκθεσης σε άπλετο ηλιακό φως που βοηθά την πλούσια παραγωγή μεγάλων και νόστιμων λαχανικών.

Αντίθετα η φύτευση σε γλάστρες και ζαρντινιέρες στο μπαλκόνι, δημιουργεί αρκετούς περιορισμούς στο χώρο κα είμαστε αναγκασμένοι να βάλουμε πολύ μικρό αριθμό φυτών ενώ οι συνθήκες ηλιοφάνειας δεν είναι πάντα οι καλύτερες. Από την άλλη μεριά, στο μπαλκόνι, τα λαχανικά μας είναι πιο εύκολα προσβάσιμα και μπορούμε να τα φροντίζουμε πιο εύκολα.

Ας πάμε και στη χρήση των υπερυψωμένων παρτεριών για τη δημιουργία λαχανόκηπου που είναι μια ενδιάμεση κατάσταση ελεγχόμενης φύτευσης. Προσφέρει καλή αποστράγγιση, καλλιέργεια χωρίς ανεπιθύμητα αγριόχορτα (ζιζάνια) και βελτίωση του υποστρώματος φύτευσης με επιθυμητά υλικά, όπως τύρφη, κοπριά και κομπόστ.

2. Ποια ανοιξιάτικα κηπευτικά φυτεύουμε στον λαχανόκηπο;

Η φύτευση λαχανικών σίγουρα θα πρέπει να ξεκινήσει με την καλλιέργεια της ντομάτας, το σημείο αναφοράς των ανοιξιάτικου λαχανόκηπου. Μπορούμε να καλλιεργήσουμε πολλές ποικιλίες ντομάτας ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχε και η φύτευση των ντοματινιών που είναι πολύ δημοφιλής και εύκολη καλλιέργεια και δίνει καλή συγκομιδή ακόμη και για τους πρωτάρηδες της κηπευτικών.

Από τις πιο δημοφιλείς επιλογές στους λαχανόκηπους κάθε χρόνο, εκτός από την ντομάτα είναι και η καλλιέργεια πιπεριάς, η καλλιέργεια μελιτζάνας, η καλλιέργεια αγγουριού και η καλλιέργεια κολοκυθιού. Επίσης, αρκετό ενδιαφέρον έχει και η καλλιέργεια μπάμιας, η καλλιέργεια φασολιών, η καλλιέργεια βλίτου και η καλλιέργεια καλαμποκιού.

Όμως, ο λαχανόκηπος μας μπορεί να περιέχει ακόμα και υπέροχα δροσερά και ζουμερά φρούτα που μπορούμε να απολαμβάνουμε μέσα στο καλοκαίρι. Τι θα λέγατε να ασχοληθούμε την καλλιέργεια της φράουλας που είναι ιδανική για μικρά παιδιά και εύκολη καλλιέργεια για αρχάριους στην κηπουρική;

Τι θα λέγατε να προσπαθούσαμε ακόμα και για καλλιέργεια πεπονιού και καλλιέργεια καρπουζιού που βέβαια είναι πιο απαιτητικές καλλιέργειες αλλά το αποτέλεσμα της συγκομιδής των λαχταριστών φρούτων τους, σίγουρα θα μας αποζημιώσει.

Τέλος, εκτός από τα κηπευτικά, ο λαχανόκηπος μας θα έχει και τα αγαπημένα μας μυρωδικά για να νοστιμίσουμε τις σαλάτες και τα φαγητά μας καθώς μπορεί να περιλαμβάνει καλλιέργεια μαϊντανού, καλλιέργεια άνηθου, καλλιέργεια ρόκας, και καλλιέργεια κρεμμυδιού.

3. Πώς προετοιμάζουμε το χώμα για την φύτευση των λαχανικών;

Κατά τη φύτευση του λαχανόκηπου, είναι σημαντικό να βελτιώνουμε το χώμα, προσθέτοντας διάφορα εδαφοβελτιωτικά υλικά όπως τύρφη, κομπόστ και κοπριά για να γίνει το χώμα πιο αφράτο και να το ενισχύσουμε με θρεπτικά συστατικά.

Παράλληλα, προσθέτουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα για να εμπλουτίσουμε το έδαφος με άζωτο, φώσφορο, κάλιο και μαγνήσιο. Συμπληρωματικά, η προσθήκη λιπάσματος ασβεστίου, βοηθά τις ντομάτες, τις πιπεριές και τις μελιτζάνες να αποφεύγουμε το φαινόμενο της ξηράς κορυφής, που δημιουργεί το μαύρισμα στην βάση ή σε πλευρικά σημεία των καρπών.

4. Τι προσέχουμε κατά την φύτευση των λαχανικών;

Φροντίζουμε να καλλιεργούμε τα κηπευτικά μας στις κατάλληλες αποστάσεις φύτευσης, μεταξύ των φυτών καθώς και μεταξύ των γραμμών φύτευσης. Αποφεύγουμε την πυκνή φύτευση στον λαχανόκηπο για να υπάρχει καλύτερος αερισμός και να αποφεύγουμε την ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών και εντομολογικών προσβολών.

Φυτεύουμε τα λαχανικά μας μας σε ηλιόλουστα σημεία που να διαθέτουν τουλάχιστον 6-8 ώρες έκθεση στον ήλιο με κατεύθυνση των γραμμών φύτευσης από την Ανατολή προς τη Δύση για να εξασφαλίσουμε μεγαλύτερη και πιο ποιοτική συγκομιδή. Αν φυτεύουμε τα λαχανικά μας σε γλάστρες στο μπαλκόνι επιλέγουμε σημεία με νότιο ή με δυτικό προσανατολισμό.

Κι όσον αφορά τη διάταξη φύτευσης των διάφορων καλλιεργειών του λαχανόκηπου, για να μην δημιουργούνται θέματα σκίασης, στη βορεινή πλευρά επιλέγουμε να φυτέψουμε τα ψηλά φυτά, τα καλαμπόκια, τα φασόλια, και τις ντομάτες ενώ ενδιάμεσα φυτεύουμε τις πιπεριές, τις μελιτζάνες και τα κολοκύθια. Στη νότια πλευρά, επιλέγουμε καλλιέργειες χαμηλής ανάπτυξης όπως οι φράουλες, οι αγγουριές, οι πεπονιές και οι καρπουζιές.

5. Πόσο συχνά ποτίζουμε τα φυτά στον λαχανόκηπο;

Το πότισμα αποτελεί σημαντική καλλιεργητική εργασία για τα λαχανικά μας, καθώς τα περισσότερα προβλήματα στα φυτά δημιουργούνται από υπερβολικό ή ανεπαρκές πότισμα. Το πότισμα με σταγόνες είναι το καλύτερο σύστημα ποτίσματος για τα κηπευτικά μας, είτε καλλιεργούμε στον κήπο είτε σε γλάστρες στο μπαλκόνι για να εξασφαλίσουμε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στο πότισμα και οικονομία νερού.

Στο ξεκίνημα της καλλιέργειας, φροντίζουμε να μην ποτίζουμε καθημερινά τα νεαρά κηπευτικά, αλλά κάθε 2-3 μέρες, για να αποκτήσουν βαθύτερο ριζικό σύστημα και καλύτερη στήριξη. Στη συνέχεια, κατά την διάρκεια της ανθοφορίας, τα λαχανικά μας χρειάζονται επάρκεια νερού και όχι υπερβολικό πότισμα γιατί μπορεί να ρίξουν τα άνθη τους.

Τέλος, κατά την διάρκεια της καρποφορίας των λαχανικών μας, την περίοδο του καλοκαιριού που επικρατούν και υψηλές θερμοκρασίες, το πότισμα γίνεται συχνότερο ενώ αυξάνεται και η ποσότητα του νερού ποτίσματος. Σε συνθήκες καύσωνα, ίσως χρειαστεί να ποτίζουμε και καθημερινά τα λαχανικά μας.

6. Τι λίπανση χρειάζονται τα φυτά στον λαχανόκηπο;

Η καλλιέργεια των λαχανικών έχει σημαντικές απαιτήσεις σε λίπανση για να έχουμε φυτά με καλή ανάπτυξη, πλούσια καρποφορία και παραγωγή νόστιμων καρπών. Καλό είναι να χρησιμοποιούμε βιολογικά λιπάσματα όταν καλλιεργούμε τα λαχανικά μας, στο πλαίσιο της οικολογικής γεωργίας για να απολαμβάνουμε νόστιμους καρπούς απαλλαγμένους από χημικά.

Πέραν της βασικής λίπανσης όταν φυτεύουμε τα λαχανικά μας, προσθέτουμε πλήρες πλήρες βιολογικό λίπασμα στα λαχανικά μας κάθε 2-3 εβδομάδες. Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε την λίπανση με λιπάσματα αζώτου μετά την καρπόδεση των λαχανικών μας γιατί υποβαθμίζεται η ποιότητα των καρπών. Στο στάδιο της καρποφορίας των κηπευτικών, προσθέτουμε βιολογικό λίπασμα πλούσιο σε κάλιο για να ωριμάσουν οι καρποί και να έχουν πιο νόστιμη και γλυκιά γεύση.

7. Πώς προστατεύουμε τα λαχανικά από ασθένειες και έντομα;

Για να έχουμε υγιή φυτά και πλούσια συγκομιδή λαχανικών, είναι σημαντικό να προστατεύουμε τις καλλιέργειες του λαχανόκηπου από έντομα και ασθένειες χρησιμοποιώντας οικολογικούς τρόπους αντιμετώπισης.

Αρχικά, το θειάφι και ο χαλκός είναι βασικά υλικά για την αντιμετώπιση των μυκητολογικών ασθενειών των λαχανικών, όπως το περονόσπορου και του ωιδίου καθώς και του τετράνυχου. Εναλλακτικά, για τις ασθένειες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σε προληπτικό επίπεδο, φυσικά σπιτικά υλικά όπως μαγειρική σόδα, ξύδι και γάλα.

Για την αντιμετώπιση των εντόμων στις καλλιέργειες λαχανικών, όπως ο αλευρώδης, η μελίγκρα, η λιριόμυζα και η βρωμούσα, χρησιμοποιούμε βιολογικά σκευάσματα όπως η φυσική πυρεθρίνη, ο βάκιλος Θουριγγίας και τα άλατα καλίου που προμηθευόμαστε από Εναλλακτικά, φτιάχνουμε δικά μας σκευάσματα φυτοπροστασίας αξιοποιώντας φυσικά υλικά του σπιτιού όπως πράσινο σαπούνι, σκόρδο και πιπέρι καγιέν.

Τέλος, είναι ενδιαφέρον να αναφέρουμε ότι παραδοσιακά φυτεύονται βασιλικοί και κατιφέδες στο λαχανόκηπο για την εντομοαπωθητική τους ιδιότητα καθώς και για την προσέλκυση μελισσών που βοηθούν στην επικονίαση των λαχανικών.

8. Πότε συγκομίζουμε τα φυτά στον λαχανόκηπο;

H συγκομιδή των πρώτων λαχανικών ξεκινά σταδιακά μέσα στους 2 πρώτους μήνες με τα κολοκύθια, τα αγγούρια, τις φράουλες και συνεχίζεται με πιπεριές, μελιτζάνες, και ντομάτες. Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται τις πρωινές ώρες για να είναι τα λαχανικά μας πιο δροσερά, και πιο τραγανά, πιο αρωματικά είτε τα τρώμε φρέσκα είτε τα χρησιμοποιούμε στο μαγείρεμα.

Επίσης, αρκετά λαχανικά μπορούμε να τα συντηρούμε σε δροσερό εξωτερικό χώρο όπως τις ντομάτες, τα πεπόνια και τα καρπούζια και άλλα να τα βάζουμε στο ψυγείο όπως συμβαίνει με τις πιπεριές, τις μελιτζάνες, τα αγγούρια και τα κολοκύθια.

9. Κι ένα τελευταίο μυστικό για την καλλιέργεια στον λαχανόκηπο

Είναι σημαντικό στο λαχανόκηπο μας να φυτεύουμε λαχανικά που ταιριάζουν μεταξύ τους, για εξοικονόμηση χώρου. Η συγκαλλιέργεια φυτών και λαχανικών προσφέρει αύξηση της παραγωγικότητας, αύξηση των ειδών που καλλιεργούμε καθώς και εξοικονόμηση νερού και λιπάσματος.