Κοπριά, ένα φυσικό οικολογικό λίπασμα

Η κοπριά των ζώων είναι ένα φυσικό οικολογικό λίπασμα που χρησιμοποιείται παραδοσιακά σε όλες τις καλλιέργειες από κηπευτικά και δέντρα μέχρι λουλούδια και αρωματικά φυτά. Πριν την καθιέρωση της χρήσης λιπασμάτων, η κοπριά αποτελούσε το κύριο και σημαντικότερο συστατικό εμπλουτισμού του εδάφους με θρεπτικά συστατικά για την ενίσχυση της καρποφορίας των φυτών.

Μέχρι σήμερα, πολλοί καλλιεργούν χρησιμοποιώντας μόνο κοπριά για λίπασμα στον κήπο τους. Η κοπριά προσφέρει κι άλλες χρήσιμες ιδιότητες στο έδαφος, εκτός από την τροφοδοσία των φυτών με θρεπτικά στοιχεία, καθώς το εμπλουτίζει με οργανική ουσία που βοηθά στη βελτίωση των φυσικών χαρακτηριστικών του εδάφους, αυξάνοντας τη συγκράτηση νερού, βοηθώντας παράλληλα στον καλύτερο αερισμό του χώματος και στην αποστράγγιση.

1. Τι περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά έχει η κοπριά;

Η κοπριά είναι κυρίως αζωτούχο λίπασμα και εν μέρει καλιούχο, ενώ είναι και πλούσια πηγή ιχνοστοιχείων. Η περιεκτικότητα της κοπριάς σε θρεπτικά συστατικά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το είδος του ζώου απ’ όπου προέρχεται, τη διατροφή του καθώς, και από τον τρόπο ζύμωσης και διατήρησης της κοπριάς.

Η κοπριά των πουλερικών έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε άζωτο, ακολουθεί αυτή των προβάτων και μετά των βοοειδών και του αλόγου. H διατροφή των ζώων με σιτηρέσιο πλούσιο σε πρωτεΐνες μας δίνει κοπριά πλούσια σε άζωτο.

Να σημειώσουμε ότι η κοπριά πρέπει να συγκεντρώνεται και να διατηρείται σε σκιερούς χώρους, καθώς η έκθεση στον ήλιο και τη βροχή προκαλεί απώλεια των θρεπτικών συστατικών της.

2. Τι είναι η χωνεμένη κοπριά;

Όταν μιλάμε για χωνεμένη ή σβησμένη κοπριά, αναφερόμαστε σε κοπριά που έχει υποστεί ζύμωση και μπορεί να προσληφθεί από τα φυτά χωρίς να υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης εγκαυμάτων. Τη χωνεμένη κοπριά μπορούμε να την αναγνωρίσουμε, καθώς δεν έχει υψηλή θερμοκρασία, έχει μικρή περιεκτικότητα σε υγρασία και δεν έχει πολύ έντονη μυρωδιά.

Προτιμάμε να χρησιμοποιούμε κοπριά που έχει χωνευτεί, καθώς χρησιμοποιείται άμεσα και δε δημιουργεί προβλήματα στα φυτά. Η χωνεμένη κοπριά μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τη σπορά και τη φύτευση, ενώ η μη χωνεμένη κοπριά ενσωματώνεται στο χωράφι μερικούς μήνες πριν προχωρήσουμε σε καλλιέργεια.

Η μη χωνεμένη κοπριά που περιέχει υψηλά ποσοστά αμμωνίας μπορεί να προκαλέσει κάψιμο στα φύλλα, και να καταστρέψει νεαρά φυτά ή φυτά που μόλις έχουν μεταφυτευτεί. Σε καλλιέργειες κηπευτικών για παράδειγμα, ενσωματώνουμε τη μη χωνεμένη κοπριά στο έδαφος το φθινόπωρο, προκειμένου να γίνει η φύτευση των κηπευτικών μας μέσα στην άνοιξη.

3. Πώς εφαρμόζεται η κοπριά στις καλλιέργειες στο χωράφι;

Η κοπριά πρέπει να ενσωματώνεται στο έδαφος με τσάπα ή με φρέζα για να μην έχουμε απώλεια των θρεπτικών συστατικών της. Σε αμμώδη εδάφη, ενσωματώνουμε την κοπριά σε βάθος 15-20 εκατοστών, ενώ σε βαρύτερα αργιλώδη εδάφη η ενσωμάτωση της κοπριάς γίνεται πιο επιφανειακά σε βάθος 10-15 εκατοστών.

Για τη λίπανση του χωραφιού μας, χρειαζόμαστε περίπου 2-3 τόνους κοπριά ανά στρέμμα την οποία σκορπίζουμε ομοιόμορφα σε όλη την έκταση. Αν δεν έχουμε επαρκή ποσότητα κοπριάς, προτιμάμε να την τοποθετούμε μόνο στις γραμμές φύτευσης, δηλαδή στα αυλάκια, ή γύρω από τις θέσεις φύτευσης των λαχανικών και των δέντρων.

4. Τι ποσότητα κοπριάς βάζουμε στις γλάστρες του κήπου μας;

Η κοπριά μπορεί να αξιοποιηθεί στις γλάστρες των καλλωπιστικών φυτών, των λουλουδιών και των αρωματικών φυτών κατά την προετοιμασία του μείγματος φύτευσης. Συγκεκριμένα, μπορούμε να χρησιμοποιούμε κοπριά, καλά χωνεμένη, σε αναλογία 20% στο μείγμα φύτευσης, ενώ το υπόλοιπο μέρος θα περιέχει 60 % τύρφη, 10 % περλίτη ή ελαφρόπετρα και 10% κομπόστ.

Επίσης, καλό είναι στις ήδη φυτεμένες γλάστρες μας, κατά την περίοδο της άνοιξης, να ενσωματώνουμε κοπριά, 3-4 κουταλιές της σούπας, κάθε μήνα, για να βοηθήσουμε την ανάπτυξη των φυτών μας.

5. Κι ένα μυστικό για την κοπριά

Η κοπριά μπορεί να συνδυαστεί με άλλα φυσικά εδαφοβελτιωτικά όπως το κομπόστ, ο περλίτης και ο ζεόλιθος για να βελτιώσουμε τις φυσικές ιδιότητες του εδάφους πριν προχωρήσουμε σε καλλιέργεια.