Ρυγχόσπερμο, ένα ανθεκτικό αναρριχώμενο φυτό

Το ρυγχόσπερμο ή ρυγχόσπερμα είναι ένα πολύ δημοφιλές αναρριχώμενο φυτό που ξεχωρίζει με τα μικρά λευκά αρωματικά λουλούδια που θυμίζουν γιασεμί και έχουν σχήμα αστεριού.

Στο εξωτερικό αναφέρεται ως “γιασεμί αστέρι” (star jasmine) ή “ινδικό γιασεμί” λόγω της καταγωγής του από την νοτιανατολική Ασία. Η εντυπωσιακή ανθοφορία του ρυγχόσπερμου ξεκινά στα μέσα της άνοιξης και διαρκεί ως στα τέλη Ιουλίου.

Το ρυγχόσπερμο διαθέτει γυαλιστερά, δερματώδη, βαθυπράσινα φύλλα και μπορεί να φτάσει σε μήκος 8 μέτρων και πλάτος 2 μέτρων. Αποτελεί εξαιρετική επιλογή φυτού για δημιουργία φράχτη, καθώς επίσης για να αναπτυχθεί πάνω σε πέργκολα για να ομορφύνουμε τοίχους και κάγκελα. Μπορεί να φυτευτεί στον κήπο ως φυτό εδαφοκάλυψης και να καλύψει μία μεγάλη επιφάνεια ή σε κρεμαστά καλάθια για να διακοσμήσουμε την αυλή και το μπαλκόνι..

Το ρυγχόσπερμο είναι αρκετά ανθεκτικό φυτό με σχετικά γρήγορη ανάπτυξη που με ελάχιστη περιποίηση μας χαρίζει πλούσια ανθοφορία γεμάτη υπέροχο άρωμα. Ας δούμε αναλυτικά τι φροντίδα χρειάζεται το ρυγχόσπερμο για να το απολαμβάνουμε στον κήπο, στην αυλή και στο μπαλκόνι μας.

1. Τι συνθήκες χρειάζεται το ρυγχόσπερμο για να αναπτυχθεί;

Το ρυγχόσπερμο αγαπά τις ηλιοφανείς θέσεις, ωστόσο και σε ημισκερά σημεία θα μας χαρίσει πλούσια ανθοφορία. Είναι ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού ενώ παρουσιάζει σχετική αντοχή και στην παγωνιά του ανέμου. Μπορεί να φυτευτεί σε παραθαλάσσιες περιοχές, καθώς αντέχει τόσο σε δυνατούς ανέμους όσο και στα υδροσταγονίδια της θάλασσας.

Το ρυγχόσπερμο είναι κατάλληλο για φύτευση σχεδόν σε όλους τους τύπους των εδαφών αν και ευδοκιμεί καλύτερα σε γόνιμα δροσερά εδάφη, πλούσια σε οργανική ουσία και με καλή αποστράγγιση. Κατάλληλη εποχή φύτευσης του ρυγχόσπερμου είναι μέσα στην άνοιξη ή στις αρχές του φθινοπώρου. Για να φτιάξουμε ένα συμπαγή φράχτη με πλούσιο φύλλωμα, φυτεύουμε το ρυγχόσπερμο σε αποστάσεις 1-1,5 μέτρο μεταξύ των φυτών.

2. Πώς φυτεύουμε το ρυγχόσπερμο σε γλάστρα;

Μπορούμε να φυτέψουμε το ρυγχόσπερμο σε γλάστρα στο μπαλκόνι, για να αναπτυχθεί πάνω στα κάγκελα, σε πέργκολα, ή σε ξύλινο πλαίσιο πάνω στον τοίχο μας. Δεν έχουμε ιδιαίτερο πρόβλημα με τον προσανατολισμό και μπορούμε να το φυτέψουμε σε σημεία με νότια ή δυτική, η ανατολική έκθεση.

Για τη φύτευση του ρυγχόσπερμου, θα πρέπει να επιλέξουμε κατάλληλες γλάστρες διαμέτρου τουλάχιστον 30 εκατοστά σε διάμετρο και ύψος για να αναπτυχθεί αρκετά το ριζικό του σύστημα και να έχει πλούσια βλάστηση και ανθοφορία. Χρησιμοποιούμε φυτόχωμα γενικής χρήσης που να περιέχει κομπόστ και περλίτη για να έχει καλό αερισμό και να απομακρύνεται το νερό που περισσεύει από το πότισμα.

3. Πόσο συχνά θέλει πότισμα το ρυγχόσπερμο;

Το ρυγχόσπερμο, αν και είναι ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες και στην ξηρασία, απαιτεί συχνό πότισμα την ζεστή περίοδο του καλοκαιριού για να έχει ζωηρή βλάστηση και πλούσια ανθοφορία. Την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου, ποτίζουμε το ρυγχόσπερμο 1-2 φορά την εβδομάδα ενώ την περίοδο του καλοκαιριού θα χρειαστεί πότισμα 2-3 φορές την εβδομάδα ανάλογα και αν βρίσκεται σε ηλιοφανές ή ημισκερό σημείο.

Αν έχουμε φυτεύσει το ρυγχόσπερμο σε γλάστρα, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να επαναλαμβάνουμε το πότισμα μόνο όταν στεγνώνει το χώμα. Το υπερβολικό πότισμα μπορεί να προκαλέσει μείωση της ανθοφορίας και πτώση των λουλουδιών καθώς και σαπίσματα στη ρίζα του φυτού.

4. Πότε βάζουμε λίπασμα στο ρυγχόσπερμο;

Tο ρυγχόσπερμο έχει αρκετές ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία και λίπασμα για να έχει καταπράσινο φύλλωμα, γρήγορη ανάπτυξη και έντονη ανθοφορία. Για φυτά ρυγχόσπερμου που έχουμε στον κήπο προσθέτουμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα σε τρία στάδια: στις αρχές της άνοιξης, στις αρχές του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου.

Για φυτά ρυγχόσπερμου που έχουμε σε γλάστρα προσθέτουμε πλήρες υγρό λίπασμα κάθε μήνα από τις αρχές της άνοιξης ως στα τέλη του φθινοπώρου. Αν δούμε κιτρινίσματα στα φύλλα του ρυγχόσπερμου, μπορούνε να κάνουμε συμπληρωματική λίπανση με λίπασμα σιδήρου καθώς του εξασφαλίζει καταπράσινο φύλλωμα.

5. Πότε κλαδεύουμε το ρυγχόσπερμο και με ποιο τρόπο;

Το ρυγχόσπερμο έχει μικρές απαιτήσεις σε κλάδεμα. Κατάλληλη εποχή για να το κλάδέψουμε είναι στις αρχές της άνοιξης, αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα. Συνήθως, κάνουμε ένα σχετικά ελαφρύ κλάδεμα αφαιρώντας μόνο ξερούς και αδύναμους βλαστούς. Βέβαια, μπορούμε να κλαδέψουμε πιο έντονα το ρυγχόσπερμο τόσο για να περιορίσουμε την ανάπτυξη του ή για να του δώσουμε κάποιο ιδιαίτερο σχήμα,

Ένα δεύτερο συμπληρωματικό κλάδεμα γίνεται μετά το τέλος της ανθοφορίας του ρυγχόσπερμου, στα τέλη του καλοκαιριού. Με το καλοκαιρινό κλάδεμα, απομακρύνουμε τα ξεραμένα λουλούδια που έχει ολοκληρωθεί η ανθοφορία τους για να τονώσουμε την φθινοπωρινή βλάστηση του ρυγχόσπερμου.

6. Με ποιους τρόπους γίνεται ο πολλαπλασιασμός του ρυγχόσπερμου;

Για τη δημιουργία φράκτη, θα χρειαστούμε να προμηθεύσουμε αρκετά φυτά ρυγχόσπερμου από τα φυτώρια. Αν θέλουμε να περιορίσουμε το κόστος, μπορούμε να φτιάξουμε τα δικά μας φυτά αρκετά εύκολα με μοσχεύματα και με υπόγειες καταβολάδες. Αντίθετα ο πολλαπλασιασμός του με σπόρο είναι αρκετά δύσκολος κι απαιτεί πολύ χρόνο. Ας δούμε αναλυτικά παρακάτω τους τρόπους πολλαπλασιασμού του ρυγχόσπερμου.

• Πολλαπλασιασμός του ρυγχόσπερμου με σπόρους

Στις αρχές της άνοιξης, βάζουμε τους σπόρους του ρυγχόσπερμου για 24 ώρες στο νερό για να έχουν μεγαλύτερη φυτρωτικότητα και στη συνέχεια τους φυτεύουμε σε θήκες σπορείων. Μετά από 4-5 εβδομάδες, μεταφυτεύουμε το νεαρό φυτό που θα έχει λίγα φύλλα, σε μία γλάστρα φυτωρίου διαμέτρου και ύψους 10 εκατοστών που γεμίζουμε με φυτόχωμα εξωτερικού χώρου. Μετά από ένα χρόνο, θα μεταφυτέψουμε το φυτό μας, σε μεγαλύτερη γλάστρα ή στην οριστική του θέση στον κήπο.

• Πολλαπλασιασμός του ρυγχόσπερμου με μοσχεύματα

Επιλέγουμε ημιξυλοποιημένα δυνατούς, υγιείς βλαστούς, μέσα στην άνοιξη που δεν έχουν άνθος και κόβουμε μοσχεύματα μήκους 10-15 εκατοστών και πλάτους 4-5 χιλιοστών. Κόβουμε την κάτω πλευρά του μοσχεύματος ρυγχόσπερμου, 3-4 χιλιοστά κάτω από το «μάτι» και αφαιρούμε τα φύλλα από τη βάση των μοσχευμάτων ως τα 2/3 του ύψους τους. Αφού βάλουμε την βάση του μοσχεύματος σε ορμόνη ριζοβολίας, τα φυτεύουμε σε γλάστρες φυτωρίου με φυτόχωμα εξωτερικού χώρου και τα διατηρούμε σε δροσερό περιβάλλον. Μετά από 6-8 εβδομάδες, τα καινούρια μας φυτά ρυγχόσπερμου θα είναι έτοιμα για μεταφύτευση.

• Πολλαπλασιασμός του ρυγχόσπερμου με καταβολάδες

Μπορούμε να δημιουργήσουμε καινούρια φυτά ρυγχόσπερμου με την μέθοδο των καταβολάδων στις αρχές του φθινοπώρου. Παίρνουμε ένα βλαστό του ρυγχόσπερμου και το βάζουμε στο χώμα χωρίς να το αποκόψουμε από το μητρικό φυτό. Εξασφαλίζουμε ότι η άκρη του βλαστού θα βγαίνει έξω από το χώμα. Ο βλαστός του ρυγχόσπερμου στο σημείο που είναι στο χώμα θα βγάλει σταδιακά ρίζες. Μετά από 2 μήνες μπορούμε να το αποκόψουμε από το αρχικό φυτό του ρυγχόσπερμου και θα δημιουργηθεί ένα νέο φυτό.

7. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν το ρυγχόσπερμο;

Το ρυγχόσπερμο θεωρείται ανθεκτικό αναρριχητικό φυτά στο κήπο και δεν παρουσιάζει συχνά προβλήματα από προσβολές εντόμων και μυκητολογικών ασθενειών. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να προσβληθεί από το έντομο της μελίγκρας, του αλευρώδη, της βαμβακάδας (κοκκοειδή) που δημιουργεί άσπρα σαν βαμβάκι στα φύλλα και τους βλαστούς καθώς και από τον τετράνυχο.

Για την αντιμετώπιση τους, μπορούμε να ψεκάσουμε με οικολογικά σκευάσματα θερινού πολτού, αλάτων καλίου και φυσικής πυρεθρίνης που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Eναλλακτικά, μπορούμε να ψεκάσουμε προληπτικά το φύλλωμα του ρυγχόσπερμου διαλύοντας 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και μία κουταλιά του γλυκού οινόπνευμα σε ένα λίτρο νερό.

8. Κι ένα μυστικό για το ρυγχόσπερμο

Σε αρκετές περιπτώσεις, την πρώτη χρονιά μετά τη μεταφύτευση το ρυγχόσπερμο δεν αναπτύσσεται πολύ. Το γεγονός αυτό δεν πρέπει να μας ανησυχεί, καθώς το ρυγχόσπερμο αρχικά αναπτύσσει το ριζικό του σύστημα και στη συνέχεια την επόμενη χρονιά εμφανίζει πιο έντονη βλάστηση και γρήγορη ανάπτυξη.