10 μυστικά για την καλλιέργεια της κολοκύθας

Η κολοκύθα, γνωστή και ως γλυκοκολοκύθα, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή κηπευτικά που φυτεύουμε στον ανοιξιάτικο λαχανόκηπο για να απολαύσουμε τους καλοκαιρινούς μήνες.

Συγγενές λαχανικό με το κολοκύθι, η κολοκύθα ανήκει στην ίδια οικογένεια με την καλλιέργεια του αγγουριού, την καλλιέργεια του πεπονιού και την καλλιέργεια του καρπουζιού.

Η γλυκοκολοκύθα έχει πλούσια βλάστηση και γρήγορη ανάπτυξη με έρποντες βλαστούς και διαθέτει στρογγυλά φύλλα που είναι μεγαλύτερα από τα φύλλα της καλλιέργειας κολοκυθιού.

Καλλιεργείται για τη γλυκιά σάρκα του καρπού της που αξιοποιείται σε πολλά φαγητά και πίτες, καθώς και για τα μεγάλα άνθη της, τους γνωστούς κολοκυθοανθούς, που γίνονται γεμιστά ή τηγανητά.

Οι καρποί της γλυκοκολοκύθας έχουν μεγάλη διατροφική αξία καθώς περιέχουν πλήθος βιταμινών, αντιοξειδωτικών, λιπαρών οξέων και καροτενοειδών.

Αν δεν διαθέτουμε μεγάλο χώρο στην κήπο μας, η γλυκοκολοκύθα μπορεί να καλλιεργηθεί και σε γλάστρα στο μπαλκόνι, μας και να μας χαρίσει παραγωγή καρπών.

Ας δούμε αναλυτικά τις πιο γνωστές ποικιλίες κολοκύθας, καθώς και χρήσιμες συμβουλές για την καλλιέργεια ώστε να απολαμβάνουμε τη μοναδική γλυκιά γεύση της σε υπέροχες συνταγές μαγειρικής.

1. Ποιες είναι οι πιο γνωστές ποικιλίες κολοκύθας για να καλλιεργήσουμε;

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες κολοκύθας για να φυτέψουμε με διάφορα χρώματα εξωτερικού φλοιού από κίτρινο, πορτοκαλί και κόκκινο μέχρι πράσινο και άσπρο,

Επίσης, θα συναντήσουμε γλυκοκολοκύθες με διάφορα σχήματα καρπών, από στρογγυλό και στενόμακρο, μέχρι οβάλ και σε διάφορα μεγέθη από κολοκύθα 2-3 κιλών μέχρι και 100 κιλών.

Οι πιο γνωστές εδώδιμες ποικιλίες κολοκύθας που καλλιεργούνται στη χώρα μας είναι οι εξής:

• Γλυκιά κολοκύθα: Ποικιλία κολοκύθας που δίνει μακρόστενους κίτρινους καρπούς με γλυκιά γεύση και ανοικτοκίτρινη σάρκα, κατάλληλη για να φτιάξουμε υπέροχες σούπες.
• Γίγας κολοκύθα πορτοκαλί: Ποικιλία κολοκύθας που δίνει τεράστιους στρογγυλούς πορτοκαλί καρπούς που διαθέτουν κίτρινη σάρκα και γλυκιά γεύση, κατάλληλη για γευστικές πίτες.
• Πράσινη μακριά κολοκύθα: Ποικιλία κολοκύθας που σχηματίζει στενόμακρους επιμήκεις καρπούς με πράσινο φλοιό και πορτοκαλί σάρκα.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι υπάρχουν και καλλωπιστικές ποικιλίες κολοκύθας που καλλιεργoύνται για να στολίσουμε με φυσικό τρόπο το περιβάλλον του κήπου μας.

2. Πότε φυτεύουμε τις γλυκολοκύθες στον κήπο;

Η κολοκύθα πολλαπλασιάζεται με σπόρους. Οι σπόροι της κολοκύθας για να φυτρώσουν χρειάζονται υψηλές θερμοκρασίες και κατάλληλη σχετική υγρασία. Συγκεκριμένα, όταν η θερμοκρασία ανάπτυξης είναι γύρω στους 25°C, χρειάζονται περίπου 10-12 μέρες για να φυτρώσουν.

Για να φυτέψουμε πρώιμα μέσα στον Απρίλιο, φυτεύουμε σπόρους γλυκοκολοκύθας σε ειδικό σπορείο στις αρχές της άνοιξης.

Διαφορετικά, μπορούμε να προμηθευτούμε από φυτώρια έτοιμα φυτά γλυκοκολοκύθας και να τα μεταφυτεύσουμε στον κήπο μας.

Αν θέλουμε να φυτέψουμε οψιμότερα τις κολοκύθες, κατά την εποχή Μαΐου – Ιουνίου, μπορούμε να φυτέψουμε τον σπόρο της κολοκύθας απευθείας στο έδαφος σε βάθος 2-4 εκατοστών.

3. Πώς φυτεύουμε τις γλυκοκολοκύθες και σε τι αποστάσεις φύτευσης;

Πριν φυτέψουμε γλυκοκολοκύθες, θα χρειαστεί να κάνουμε την κατάλληλη προετοιμασία του εδάφους για καλλιέργεια.

Οργώνουμε ή σκάβουμε τον κήπο μας και προσθέτουμε στις θέσεις φύτευσης κομπόστ και κοπριά για τον εμπλουτισμό του χώματος με θρεπτικά συστατικά και οργανική ουσία.

Κατά τη φύτευση της γλυκοκολοκύθας, για να περιορίσουμε τα ανεπιθύμητα αγριόχορτα που φυτρώνουν στον κήπο, μπορούμε να τοποθετήσουμε γεωύφασμα, νάιλον εδαφοκάλυψης ή κάποιο άλλο μέσο εδαφοκάλυψης όπως πριονίδι και ροκανίδια.

Φυτεύουμε σε αραιές αποστάσεις τα φυτά γλυκοκολοκύθας στον κήπο μας, καθώς οι βλαστοί έρπουν και αναπτύσσονται πλαγιόκλαδα καταλαμβάνοντας μεγάλο χώρο και επιφάνεια.

Οι κατάλληλες αποστάσεις φύτευσης για την κολοκύθα είναι 100-120 εκατοστά μεταξύ των θέσεων φύτευσης και 140-200 εκατοστά μεταξύ των γραμμών φύτευσης.

Σε κάθε περίπτωση, αποφεύγουμε τις πυκνές φυτεύσεις γλυκοκολοκύθας για να μειώσουμε την πιθανότητα ανάπτυξης μυκητολογικών ασθενειών, λόγω συνθηκών κακού αερισμού.

4. Πως φυτεύουμε γλυκοκολοκύθα σε γλάστρα στο μπαλκόνι;

Η γλυκοκολοκύθα μπορεί να φυτευτεί σε γλάστρα στο μπαλκόνι για να αναπτύξει τους βλαστούς και το πυκνό φύλλωμα της στο πάτωμα, στα κάγκελα, ακόμα και σε πέργκολα που θα φτιάξουμε.

Επιλέγουμε σχετικά μεγάλη στρογγυλή γλάστρα, διαμέτρου 30-40 εκατοστών για να φυτέψουμε την γλυκοκολοκύθα, εξασφαλίζοντας ότι η γλάστρα διαθέτει τρύπες για να απομακρύνεται το νερό που περισσεύει από το πότισμα.

Επιλέγουμε μια ηλιοφανή θέση στο μπαλκόνι για να τοποθετήσουμε τη γλάστρα της γλυκοκολοκύθας, σχετικά προφυλαγμένη από ανέμους με νότιο ή δυτικό προσανατολισμό.

Επιλέγουμε ειδικό φυτόχωμα για λαχανικά και στη βάση της γλάστρας τοποθετούμε ένα λεπτό στρώμα από χαλίκια για να πετύχουμε καλύτερη αποστράγγιση του νερού.

5. Πόσο συχνά χρειάζεται πότισμα η καλλιέργεια της γλυκοκολοκύθας;

Η καλλιέργεια της κολοκύθας έχει μεγάλες ανάγκες σε νερό και απαιτεί πότισμα κάθε 2-3 μέρες την περίοδο της άνοιξης και κάθε μέρα κατά την περίοδο του καλοκαιριού.

Για την καλλιέργεια της κολοκύθας είναι ιδανικό το σύστημα ποτίσματος με σταγόνα.

Κατά το πότισμα, αποφεύγουμε να βρέχουμε το φύλλωμα της κολοκύθας, καθώς συντελεί στην εμφάνιση του μύκητα του ωιδίου.

Στην περίοδο της άνθισης μειώνουμε την συχνότητα του ποτίσματος στις γλυκοκολοκύθες για να εξασφαλίσουμε ικανοποιητική καρπόδεση.

6. Κάθε πότε βάζουμε λίπασμα στην καλλιέργεια της κολοκύθας;

Όσον αφορά τη λίπανση, η γλυκοκολοκύθα θα χρειαστεί αρκετά θρεπτικά συστατικά για να μπορέσουν να μεγαλώσουν και να ωριμάσουν αρκετοί καρποί κολοκύθας σε κάθε φυτό.

Προσθέτουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο, μία φορά το μήνα, σε κάθε φυτό γλυκοκολοκύθας από την περίοδο της φύτευσης μέχρι τη συγκομιδή.

7. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν την καλλιέργεια της κολοκύθας;

Οι ποικιλίες κολοκύθας προσβάλλονται περίπου από τις ίδιες ασθένειες και έντομα που προσβάλλουν το κολοκύθι, ωστόσο είναι αρκετά πιο ανθεκτικές.

Η καλλιέργεια της γλυκοκολοκύθας μπορεί να προσβληθεί από τα έντομα της μελίγκρας και του αλευρώδη, καθώς και από τον τετράνυχο. Για να προστατέψουμε τα φυτά, ψεκάζουμε το φύλλωμα με βιολογικά σκευάσματα όπως τα άλατα καλίου και το φυσικό πύρεθρο.

Το ωίδιο της κολοκύθας είναι η ασθένεια που δημιουργεί χαρακτηριστικές άσπρες κηλίδες στα φύλλα και αντιμετωπίζεται σκονίζοντας με θειάφι γύρω από τη ρίζα και πάνω στο φύλλωμα, σε θερμοκρασίες μικρότερες από 30°C.

8. Γιατί δεν δένει καρπούς η γλυκοκολοκύθα;

Αρκετές φορές θα παρατηρήσουμε το φυτό της γλυκοκολοκύθας να έχει πολλή μεγάλη ανάπτυξη βλαστών, πλούσια ανθοφορία αλλά να μη δένει καρπούς.

Η ζωηρή βλάστηση και η προβληματική καρπόδεση μπορεί να οφείλεται σε προσθήκη υπερβολική ποσότητα λιπάσματος αζώτου και σε πολύ συχνό πότισμα.

Για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της καρπόδεσης, μειώνουμε το πότισμα και κορφολογούμε την γλυκοκολοκύθα κόβοντας από την άκρη αρκετούς ζωηρούς βλαστούς του φυτού.

9. Πότε συγκομίζουμε τις γλυκοκολοκύθες;

Η κολοκύθα συγκομίζεται συνήθως μέσα στο φθινόπωρο, περίπου 4-5 μήνες μετά την φύτευση όταν έχει φτάσει στο κατάλληλο στάδιο ωρίμανσης.

Για να διαπιστώσουμε αν η κολοκύθα μας είναι ώριμη, ελέγχουμε αρχικά αν ο καρπός έχει το κατάλληλο χαρακτηριστικό χρώμα της συγκεκριμένης ποικιλίας.

Στη συνέχεια χτυπάμε τον καρπό της κολοκύθας με τα δάκτυλα και αν ακούγεται υπόκωφος ήχος από το εσωτερικό, η κολοκύθα μας είναι ώριμη για να την συγκομίσουμε.

10. Κι ένα τελευταίο μυστικό για την κολοκύθα

Η γνωστή μας φλασκιά είναι ποικιλία γλυκοκολοκύθας που σχηματίζει τους χαρακτηριστικούς καρπούς που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν για την αποθήκευση νερού, κρασιού και άλλων υγρών.