Σπανάκι: Συμβουλές για φύτευση και καλλιέργεια

σπανακι καλλιεργεια

Το σπανάκι είναι ένα από τα πιο νόστιμα και υγιεινά φυλλώδη λαχανικά που καλλιεργούμε κάθε χρόνο στον κήπο μας.

Η καλλιέργεια του σπανακιού χρειάζεται ελάχιστη φροντίδα και μας δίνει πλούσια παραγωγή χωρίς πολλές απαιτήσεις σε περιποίηση.

Επιπλέον, τα φρέσκα φύλλα του σπανακιού χαρίζουν μοναδική γεύση σε σαλάτες, πίτες και μοναδικές παραδοσιακές συνταγές όπως το αγαπημένο σπανακόρυζο.

Εκτός από τη νόστιμη γεύση του, το σπανάκι θεωρείται λαχανικό υψηλής διατροφικής αξίας, με ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία μας, καθώς είναι πλούσιο σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά στοιχεία που θωρακίζουν την άμυνα του οργανισμού μας.

Το σπανάκι αποτελεί μία εξαιρετική επιλογή για αρχάριους στην καλλιέργεια λαχανικών και σε όσους έχουν περιορισμένο χρόνο για ενασχόληση με την κηπουρική, καθώς μας δίνει πλούσια παραγωγή φύλλων τα οποία μπορούμε να συγκομίζουμε σταδιακά για να χρησιμοποιούμε στην κουζίνα μας.

Κι αν δεν έχουμε διαθέσιμο χώρο στον κήπο, το σπανάκι μπορεί εύκολα να φυτευτεί και σε γλάστρες και ζαρντινιέρες στο μπαλκόνι.

Ας δούμε, λοιπόν, πότε φυτεύουμε σπανάκι και τι φροντίδα χρειάζεται για να απολαμβάνουμε τα νόστιμα φύλλα του φρέσκα και λαχταριστά από τον κήπο μας.

Διαφήμιση

1. Ποιες είναι οι πιο γνωστές ποικιλίες σπανακιού

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες σπανακιού για να φυτέψουμε στον κήπο και το μπαλκόνι μας ανάλογα την εποχή φύτευσης, το χρώμα και το σχήμα των φύλλων.

Οι πιο δημοφιλείς ποικιλίες σπανακιού που καλλιεργούνται στη χώρα μας είναι οι εξής:

  • Ποικιλία αγκαθωτή: Παραδοσιακή ανθεκτική ποικιλία που η ονομασία της οφείλεται στον αγκαθωτό σπόρο, πολύ παραγωγική με ορθωτή ανάπτυξη φυλλώματος
  • Ποικιλία virofly: Πολύ γνωστή πρώιμη ζωηρή και παραγωγική ποικιλία σπανακιού με σκούρο πράσινο λείο φύλλωμα σε σχήμα οβάλ και μυτερό στην άκρη. Δίνει πλούσια συγκομιδή μέσα στο φθινόπωρο.
  • Ποικιλία γίγας: Χειμερινή ποικιλία σπανακιού, πολύ παραγωγική, με μεγάλα σκούρο πράσινα φύλλα, ανθεκτική στο ψύχος του χειμώνα.
  • Ποικιλία καλοκαιρινή: Όψιμη ποικιλία σπανακιού, πολύ παραγωγική, χαμηλής ανάπτυξης με σκούρο πράσινο χρώμα φύλλων. Καλλιεργείται από την άνοιξη ως το φθινόπωρο και είναι πολύ ανθεκτική στο ξεβλάστωμα.

2. Πότε φυτεύουμε σπανάκι και τι συνθήκες θέλει για να μας δώσει πλούσια παραγωγή;

Το σπανάκι αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή λαχανικά που φυτεύουμε το φθινόπωρο, υπάρχουν ωστόσο διαφορετικές ποικιλίες για χειμερινό και καλοκαιρινό σπανάκι που καλλιεργούνται όλες τις εποχές του χρόνου.

Η καλλιέργεια του σπανακιού είναι ιδιαίτερα ανθεκτική στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα. Την εποχή του φθινοπώρου, το σπανάκι φυτεύεται σε ηλιοφανείς θέσεις και χρειάζεται δροσερό καιρό για να αναπτυχθεί και να ευδοκιμήσει.

Την περίοδο της άνοιξης, προτιμάμε να φυτεύουμε το σπανάκι σε ημισκιερές θέσεις, καθώς σε σημεία με πολύ ηλιοφάνεια θα αναπτυχθεί πρόωρα ο ανθοφόρος βλαστός του που σταματάει τη βλάστηση και την παραγωγή τρυφερών φύλλων.

Φυτεύουμε το σπανάκι σε γόνιμο, αφράτο έδαφος, εμπλουτισμένο σε θρεπτικά συστατικά που του εξασφαλίζουν καλή ανάπτυξη. Οργώνουμε καλά το χώμα πριν τη φύτευση και ενσωματώνουμε στο έδαφος κομπόστ, χωνεμένη κοπριά και πλήρες βιολογικό λίπασμα.

Η απόδοση της καλλιέργειας του σπανακιού εξαρτάται από την ποικιλία, την εποχή φύτευσης, τις κλιματικές συνθήκες, το πότισμα και την λίπανση. Ενδεικτικά, η καλλιέργεια ενός στρέμματος σπανακιού μπορεί να δώσει 1-2 τόνους απόδοση.

3. Πώς φυτεύουμε το σπανάκι και σε τι αποστάσεις;

Το σπανάκι φυτεύεται με σπόρο απευθείας στο χωράφι, σε βάθος 2-3 εκατοστών. Σε κατάλληλες δροσερές συνθήκες θερμοκρασιών και υγρασίας, ο σπόρος του σπανακιού φυτρώνει μετά από λίγες μέρες. Για τη φύτευση ενός στρέμματος καλλιέργειας σπανακιού χρειαζόμαστε περίπου 2 κιλά σπόρο.

Μετά το φύτρωμα, καθώς το σπανάκι αναπτύσσεται στα 2-3 φύλλα, αραιώνουμε τα φυτά για έχουν καλύτερη ανάπτυξη και πιο ποιοτική παραγωγή. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγουμε, επίσης, την ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών που ευνοούνται από την πυκνή φύτευση και τον κακό αερισμό.

Γιατί δε φυτρώνουν οι σπόροι;
Γιατί δε φυτρώνουν οι σπόροι ή αργούν να φυτρώσουν;

Αντί για σπόρο, μπορούμε να φυτέψουμε έτοιμα φυτά σπανακιού που προμηθευόμαστε από φυτώρια, διατηρώντας τις αποστάσεις φύτευσης στα 15-20 εκατοστά μεταξύ των φυτών και 30-40 εκατοστά μεταξύ των γραμμών φύτευσης.

Το σπανάκι μπορεί να καλλιεργηθεί μαζί με άλλα λαχανικά όπως το σέλινο, κρεμμύδι και σκόρδο, αξιοποιώντας τις δυνατότητες συγκαλλιέργειας, για να εκμεταλλευτούμε καλύτερο τον χώρο στον κήπο μας, εξοικονομώντας παράλληλα νερό ποτίσματος και λίπασμα.

Συγκαλλιέργεια φυτών
Συγκαλλιέργεια, ποια λαχανικά καλλιεργούμε μαζί στον κήπο

4. Πώς καλλιεργούμε σπανάκι σε γλάστρα;

Αν δε διαθέτουμε κήπο, επιλέγουμε να φυτέψουμε σπανάκι σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας. Η καλλιέργεια του σπανακιού σε γλάστρα δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, αρκεί να προτιμήσουμε μπαλκόνι με νότια ή δυτική έκθεση κατά την περίοδο του φθινοπώρου και με ανατολική έκθεση την περίοδο της άνοιξης.

Χρησιμοποιούμε χαμηλές γλάστρες και ζαρντινιέρες, βάθους 20 εκατοστών, για τη μεταφύτευση, καθώς το σπανάκι έχει ριζικό σύστημα που παραμένει επιφανειακά και δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις ως προς το βάθος του υποστρώματος φύτευσης.

Προμηθευόμαστε φυτόχωμα κατάλληλο για καλλιέργεια κηπευτικών, εμπλουτισμένο με θρεπτικά συστατικά. Είναι σημαντικό να τοποθετούμε μία λεπτή στρώση χαλικιών στην βάση της γλάστρας για να απομακρύνεται ευκολότερα το νερό που περισσεύει μετά το πότισμα.

Πώς καλλιεργούμε σπανάκι σε γλάστρα
Πώς καλλιεργούμε σπανάκι σε γλάστρα

5. Κάθε πότε θέλει πότισμα η καλλιέργεια του σπανακιού;

Το σπανάκι χρειάζεται τακτικό πότισμα σε μικρές δόσεις για να παραμείνει δροσερό και καταπράσινο, καθώς διαθέτει επιφανειακό ριζικό σύστημα που δεν απλώνει ιδιαίτερα.

Κατά την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού, για να διατηρήσουμε τα φύλλα του δροσερά αυξάνουμε το πότισμα με την άνοδο της θερμοκρασίας.

Το υπερβολικό πότισμα όταν δεν απομακρύνεται επαρκώς το νερό μετά το πότισμα, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στις ρίζες και στα φύλλα του σπανακιού.

6. Πόσο συχνά βάζουμε λίπασμα στην καλλιέργεια του σπανακιού;

Η καλλιέργεια του σπανακιού χρειάζεται λίπασμα σε τακτικά διαστήματα για εξασφαλίσουμε ζωηρή βλάστηση και πλούσια ανάπτυξη καταπράσινου φυλλώματος.

Συγκεκριμένα, προσθέτουμε 2 κουταλιές της σούπας βιολογικό λίπασμα, πλούσιο σε άζωτο και μαγνήσιο, κάθε 20 μέρες.

7. Τι άλλη φροντίδα χρειάζεται η καλλιέργεια του σπανακιού;

Η καλλιέργεια του σπανακιού χρειάζεται προσεκτικό και συχνό ξεβοτάνισμα, δηλαδή απομάκρυνση των ανεπιθύμητων αγριόχορτων (ζιζάνια) που εμποδίζει την ανάπτυξη των νεαρών φυτών του σπανακιού.

Η διαδικασία του ξεβοτανίσματος στον κήπο μας ή στις γλάστρες στο μπαλκόνι μας μπορεί να γίνει με τα χέρια ή χρησιμοποιώντας ένα μικρό σκαλιστήρι, προσέχοντας να μην τραυματίσουμε τους βλαστούς του σπανακιού.

8. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν την καλλιέργεια του σπανακιού;

Σε συνθήκες πυκνής φύτευσης, κακού αερισμού και υπερβολικής υγρασίας, ευνοείται η ανάπτυξη ασθενειών όπως ο περονόσπορος που δημιουργεί κίτρινες κηλίδες στα φύλλα, η ανθράκωση που προκαλεί σκουρόχρωμες στρογγυλές κηλίδες και τρύπες στα φύλλα και η σεπτορίωση που προκαλεί καφέ-κόκκινα στίγματα στα φύλλα.

Για να αντιμετωπίσουμε τις ασθένειες που προσβάλλουν την καλλιέργεια του σπανακιού, ψεκάζουμε με βιολογικά σκευάσματα χαλκού που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.

Πώς χρησιμοποιούμε τον χαλκό σε φυτά και καλλιέργειες
Πώς χρησιμοποιούμε τον χαλκό σε φυτά και καλλιέργειες

Επιπλέον, στο σπανάκι μπορούν να εμφανιστούν διάφορα έντομα και ακάρεα όπως η μελίγκρα (αφίδες), η λιριόμυζα και ο τετράνυχος.

Για την αντιμετώπιση τους, ψεκάζουμε τα φύλλα με βιολογικά εντομοκτόνα όπως τα άλατα καλίου και η φυσική πυρεθρίνη.

9. Γιατί εμφανίζονται τρύπες στα φύλλα του σπανακιού;

Αν παρατηρήσουμε τρύπες στα φύλλα των φυτών, πιθανότατα έχουμε επισκέψεις σαλιγκάρια και γυμνοσάλιαγκες που τρέφονται με τα τρυφέρα φύλλα του σπανακιού.

Αν παρατηρήσουμε καλύτερα, θα δούμε τα ίχνη που αφήνουν με μία γυαλιστερή βλεννώδη ουσία πάνω στα φύλλα.

Φύλλα σπανακιού που έχουν φαγωθεί από σαλιγκάρια
Φύλλα σπανακιού που έχουν φαγωθεί από σαλιγκάρια

Δύο πρακτικοί τρόποι για να αντιμετωπίσουμε τα σαλιγκάρια με οικολογικό τρόπο είναι χρησιμοποιώντας στάχτη και μπύρα.

Απλώνουμε τη στάχτη σε απόσταση 10 εκατοστών γύρω από τα φυτά σπανακιού ή την ρίχνουμε παράλληλα με τη γραμμή φύτευσης. Τα σαλιγκάρια δε μπορούν να κινηθούν πάνω στη στάχτη κι έτσι δημιουργούμε ένα φυσικό τείχος προστασίας για τα φυτά μας.

Επιπλέον, χρησιμοποιούμε άδεια κεσεδάκια από γιαούρτι τα οποία βάζουμε στο χώμα με τέτοιο τρόπο ώστε το χείλος τους να είναι στο ίδιο επίπεδο με την επιφάνεια του εδάφους. Τα σαλιγκάρια προσελκύονται από τις αναθυμιάσεις της μπύρας και οδηγούνται μέσα στα κεσεδάκια. Πολύ σύντομα θα συλλέγουμε τους ανεπιθύμητους επισκέπτες του κήπου μας.

4 φυσικοί τρόποι για να διώξουμε τα σαλιγκάρια από τον κήπο
4 φυσικοί τρόποι για να διώξουμε τα σαλιγκάρια από τον κήπο

10. Ποια είναι η κατάλληλη εποχή συγκομιδής για το σπανάκι;

Συγκομίζουμε το σπανάκι 2 μήνες μετά τη μεταφύτευση, κόβοντας σταδιακά τα περιφερειακά φύλλα του, προκειμένου να πετύχουμε μεγάλη διάρκεια στη συγκομιδή των φύλλων για τις σαλάτες ή τις πίτες μας.

Αν ξεριζώσουμε μονομιάς όλο το φυτό, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και τους βλαστούς του, που έχουν πολύ τραγανή γεύση και είναι ιδιαίτερα γευστικοί για σπανακόρυζο.

Προτιμούμε να συλλέγουμε τα φύλλα του σπανακιού όταν είναι πιο μικρά για να τα τρώμε τρυφερά στη σαλάτα, ενώ τα μεγαλύτερα φύλλα τα αξιοποιούμε σε συνταγές μαγειρικής.

11. Κι ένα τελευταίο μυστικό για το σπανάκι

Το σπανάκι μπορεί να διατηρηθεί στο ψυγείο σε νάιλον σακούλα περίπου για μία εβδομάδα. Αν το τυλίξουμε στεγνό σε χαρτί κουζίνας και το βάλουμε σε αεροστεγές βάζο, μπορεί να συντηρηθεί μέχρι και 2 εβδομάδες μέσα στο ψυγείο.

Πώς διατηρούμε φρέσκα τα λαχανικά για περισσότερες μέρες
Πώς διατηρούμε φρέσκα τα λαχανικά για περισσότερες μέρες
Μοιράσου το άρθρο με τους φίλους σου:
Σχετικά θέματα:
Διαφήμιση

Σχόλια (2)

  1. Παναγιωτης Ρουσοπουλος
    13/03/2021

    Καλησπέρα! Κιτρινισαν τα φυλλα του σπανακιου. Τι μπορει να ειναι? Ευχαριστώ

    • Καλησπέρα Παναγιώτη. Το κιτρίνισμα στα φύλλα του σπανακιού μπορεί να οφείλεται σε παγωνιά, σε έλλειψη θρεπτικών συστατικών και λιπάσματος ή σε υπερβολικό πότισμα.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ