Γαριδάκι, ένα τροπικό φυτό με εντυπωσιακά φύλλα
Aυτό το γαριδάκι μπορεί να μην τρώγεται, είναι όμως ένα από τα ομορφότερα καλλωπιστικά φυτά που ανθίζουν από την άνοιξη ως το φθινόπωρο δίνοντας εξωτικό χρώμα στον κήπο, στην αυλή και στο μπαλκόνι μας.
Ένα διάσημο φυτό από τις αυλές των γιαγιάδων μας, όπου αρκετοί το θυμόμαστε χωρίς τότε να γνωρίζουμε το όνομα του.
Η ονομασία του προέρχεται από τα πολύχρωμα μεταμορφωμένα φύλλα του που μοιάζουν με σώμα γαρίδας, τα οποία καλύπτουν το μικρό άνθος που εμφανίζεται στην κορυφή.
Το γαριδάκι είναι ένα πολυετές φυτό που κατάγεται από τις τροπικές περιοχές της κεντρικής Αμερικής και αναπτύσσεται συνήθως σε μορφή θάμνου με λεπτούς διακλαδιζόμενους βλαστούς και σκουροπράσινα φύλλα.
Τα χρωματιστά βράκτια (μεταμορφωμένα) φύλλα του είναι αυτά που ξεχωρίζουν με μοναδικές αποχρώσεις του κίτρινου, κόκκινου και κεραμιδί σαν κρεμαστές γαρίδες που περιέχουν λευκά άνθη.
Πρόκειται ουσιαστικά για φύλλα που έχουν αλλάξει μορφή και χρώμα. Τα βράκτια φύλλα εμφανίζονται και σε άλλα καλλωπιστικά φυτά όπως το ανθούριο, το σπαθίφυλλο και το αλεξανδρινό.
Το φυτό γαρίδα αποτελεί εξαιρετική επιλογή για φύτευση σε γλάστρα στην αυλή, τη βεράντα και το μπαλκόνι, σε σημεία όπου ο ήλιος δεν είναι έντονος και έχει κάποιες ώρες σκια κατά τη διάρκεια της μέρας.
Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά τα βασικά είδη και ποικιλίες του φυτού γαρίδα, καθώς και χρήσιμες συμβουλές για την φροντίδα του ώστε να απολαμβάνουμε την πλούσια και εξωτική ανθοφορία του στον κήπο και το μπαλκόνι μας για πολλά χρόνια.
1. Ποια είδη και ποικιλίες φυτού γαρίδα υπάρχουν;
Υπάρχουν 2 βασικά είδη που συναντάμε στο φυτό γαρίδα, τα οποία ανήκουν στην ίδια οικογένεια φυτών (Acanthaceae).
- Μεξικάνικο γαριδάκι (Mexican shrimp plant): Το πιο διαδεδομένο είδος φυτού γαρίδα με καταγωγή από το Μεξικό και με βοτανική ονομασία Justicia brundegeeana, η οποία ξεχωρίζει με τα κρεμαστά βράκτια φύλλα κεραμιδί, ροζέ και κόκκινου χρώματος ενώ τα κανονικά φύλλα του διαθέτουν οβάλ σχήμα και μήκος 3-7 εκατοστών. Φτάνει συνήθως σε ανάπτυξη μέχρι το ένα μέτρο και πλάτος 60-70 εκατοστά.
- Χρυσό ή κίτρινο γαριδάκι (Golden, yellow shrimp plant): Διαφορετικό είδος γαριδακιού με καταγωγή από το Περού και με βοτανική ονομασία Pachystachys lutea, το οποίο χαρακτηρίζεται από βράκτια φύλλα σε έντονο κίτρινο χρώμα ενώ τα κανονικά φύλλα του είναι στενόμακρα και φτάνουν σε μήκος 10 εκατοστών. Μπορεί να φτάσει σε ανάπτυξη μέχρι και τα δύο μέτρα σε ζεστό περιβάλλον, ωστόσο είναι πιο ευαίσθητο στην παγωνιά του χειμώνα.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί νέες εντυπωσιακές ποικιλίες γαριδακιού που διαθέτουν βράκτια φύλλα σε πορτοκαλί, κόκκινο, ακόμα και μπλε χρώμα.
2. Τι συνθήκες θέλει το φυτό γαρίδα για να μας δώσει πλούσια ανθοφορία;
Το γαριδάκι προτιμά ζεστές και ημισκιερές θέσεις για να μας χαρίσει ζωηρό φύλλωμα και πλούσια ανθοφορία.
Αποφεύγουμε να φυτεύουμε το γαριδάκι σε ηλιόλουστα σημεία, καθώς ο δυνατός μεσημεριανός ήλιος του καλοκαιριού μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στα φύλλα του και να καταστρέψει την ανθοφορία του.
Αναπτύσσεται καλύτερα σε γόνιμο χώμα που διαθέτει πολύ καλή αποστράγγιση, δηλαδή να απομακρύνεται το νερό που περισσεύει μετά το πότισμα, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να εμφανιστούν σαπίσματα στη ρίζα του.
Το φυτό γαρίδα ευδοκιμεί σε τροπικές υγροθερμικές συνθήκες. Είναι σχετικά ανθεκτικό στο κρύο του χειμώνα και στην ξηρασία του καλοκαιριού.
Σε περιοχές με κρύους χειμώνες, προτιμάμε να φυτεύουμε το μεξικάνικο γαριδάκι, καθώς το κίτρινο γαριδάκι είναι πιο ευαίσθητο στο κρύο.
3. Πώς φυτεύουμε το γαριδάκι σε γλάστρα;
Για να φυτέψουμε το γαριδάκι σε γλάστρα στο μπαλκόνι, στην αυλή και στη βεράντα μας, επιλέγουμε προστατευμένη θέση που διαθέτει δυτικό ή ανατολικό προσανατολισμό. Αποφεύγουμε τη βορινή έκθεση λόγω έντονης παγωνιάς και τη νότια έκθεση λόγω έντονης ηλιοφάνειας.
Eπιλέγουμε γλάστρα μεσαίου μεγέθους διαμέτρου και ύψους περίπου 20-30 εκατοστών που διαθέτει τρύπες στη βάση για να απομακρύνεται το νερό που περισσεύει.
Γεμίζουμε τη γλάστρα με εμπλουτισμένο φυτόχωμα γενικής χρήσης που διαθέτει περλίτη και ελαφρόπετρα και περιέχει τα απαίτητα θρεπτικά στοιχεία για την καλή ανάπτυξη του φυτού.
4. Πόσο συχνά θέλει πότισμα το φυτό γαρίδα;
Το γαριδάκι θέλει συχνό πότισμα κατά την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού για να έχει γρήγορη ανάπτυξη και πλούσια ανθοφορία.
Ενδεικτικά, ποτίζουμε το γαριδάκι περίπου δύο φορές την εβδομάδα κατά την περίοδο της άνοιξης και κάθε 2 μέρες την περίοδο του καλοκαιριού.
Γενικότερα, ποτίζουμε το γαριδάκι όταν στεγνώνει το χώμα στη γλάστρα και περιορίζουμε το πότισμα κατά την περίοδο του φθινοπώρου και του χειμώνα.
Πρέπει να επισημάνουμε ότι το μεξικάνικο γαριδάκι είναι αρκετά πιο ανθεκτικό στη ξηρασία σε σχέση με το κίτρινο γαριδάκι που μαραίνονται άμεσα τα φύλλα του σε συνθήκες έλλειψης νερού.
5. Κάθε πότε βάζουμε λίπασμα στο γαριδάκι;
Το γαριδάκι θέλει συχνή λίπανση με υγρό υδατοδιαλυτό λίπασμα κάθε δυο βδομάδες από την άνοιξη ως το φθινόπωρο για να σχηματίσει πολλά λουλούδια για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Την περίοδο του χειμώνα διακόπτουμε την λίπανση του φυτού, καθώς το φυτό παρουσιάζει περιορισμένη δραστηριότητα.
6. Ποιες ασθένειες και έντομα προσβάλλουν το γαριδάκι;
Για να προστατεύσουμε τα φυτά από την μελίγκρα και τον τετράνυχο που προσβάλλουν το φύλλωμα του γαριδακιού, μπορούμε να ψεκάσουμε προληπτικά τα φύλλα με αυτοσχέδιο σκεύασμα που φτιάχνουμε διαλύοντας 1 κουταλιά της σούπας πράσινο σαπούνι σε ένα λίτρο νερό.
Σε περιπτώσεις έντονης προσβολής, ψεκάζουμε το γαριδάκι με βιολογικά εντομοκτόνα όπως ο θερινός πολτός και η φυσική πυρεθρίνη που προμηθευόμαστε από τα γεωπονικά καταστήματα ακολουθώντας τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα του σκευάσματος.
7. Ποια εποχή και πώς κλαδεύουμε το φυτό γαρίδα;
Στις αρχές της άνοιξης, αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα, κλαδεύουμε αρκετά το γαριδάκι περιορίζοντας των μήκος των βλαστών στο μισό για να διατηρήσει πιο συμπαγές σχήμα και να ενισχυθεί η νέα βλάστηση και ο σχηματισμός των λουλουδιών.
Κατά την περίοδο του καλοκαιριού, φροντίζουμε να αφαιρούμε τα άνθη που έχουν ξεραθεί από το γαριδάκι για να βοηθήσουμε το φυτό να δημιουργήσει περισσότερη ανθοφορία μέσα στο φθινόπωρο.
8. Ποιοι είναι οι τρόποι πολλαπλασιασμού στο γαριδάκι;
Επειδή ο σπόρος από το γαριδάκι καθυστερεί πολύ να φυτρώσει και να αναπτυχθεί το καινούριο φυτό, για να το πολλαπλασιάσουμε, επιλέγουμε 2 βασικούς τρόπους: α) τον πολλαπλασιασμό με διαίρεση των ριζωμάτων και β) τον πολλαπλασιασμό φυτών με μοσχεύματα.
α) Πολλαπλασιασμός γαριδακιού με διαίρεση ριζωμάτων: Στις αρχές της άνοιξης πριν την έναρξη της ανθοφορίας και αφού έχουμε κλαδέψει τα φυτά, διαχωρίζουμε τα ριζώματά του μαζί με τους βλαστούς συνήθως σε δύο μικρότερα τεμάχια και τα τοποθετούμε σε καινούριες γλάστρες ή τα μεταφυτεύουμε σε κάποιο σημείο του κήπου.
β) Πολλαπλασιασμός γαριδακιού με μοσχεύματα: Την περίοδο της άνοιξης, κόβουμε τμήματα βλαστών μήκους περίπου 10 εκατοστών από βλαστούς του γαριδακιού που δεν έχουν λουλούδια και τα φυτεύουμε σε γλάστρες φυτωρίου που διατηρούμε για 6-7 εβδομάδες σε δροσερό περιβάλλον μέχρι να ριζώσουν. Μπορούμε στη συνέχεια να τα μεταφυτέψουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα ή απευθείας στο έδαφος.
9. Κι ένα μυστικό για το φυτό γαρίδα
Το γαριδάκι, εκτός από το εξωτική νότα που μας προσφέρει, προσελκύει πουλιά και πεταλούδες στον κήπο μας με τα έντονο χρώμα των λουλουδιών που συνεισφέρουν στη δημιουργία ενός όμορφου φυσικού περιβάλλοντος.
Ευχαριστούμε για τις λεπτομερείς χρήσιμες πληροφορίες. Όμως δεν είδα πουθενά τι χώμα χρειάζεται. Όξινο ή αλκαλικό;;;;;; Τι pH πρέπει να έχει το χώμα;;;;;
Μέσης σύστασης χώμα.
Καλημέρα που μπορώ να βρω γαριδακι σε κίτρινο χρώμα; Μένω Θεσσαλονίκη.
Καλημέρα Δήμο. Θα πρέπει να απευθυνθείς σε φυτώρια της περιοχής σου για να προμηθευτείς γαριδάκι σε κίτρινο χρώμα.
Το αγαπημένο μοου γαριδάκι σε κίτρινο χρώμα είναι στον δεύτερο χρόνο του, έχει ανθίσει, αλλά τα φύλλα του έχουν κατσαρώσει και μοιάζουν καχεκτικά. Τί πρέπει να κάνω?
Καλησπέρα Ευαγγελία. Το γαριδάκι σου πιθανότατα έχει προσβληθεί από μελίγκρα ή από τετράνυχο και έχουν κατσαρώσει τα φύλλα του. Ψέκασε με διάλυμα πράσινου σαπουνιού ή με διάλυμα θερινού πολτού για να το αντιμετωπίσεις.
Καλησπέρα σας,
εχω ένα γαριδάκι σε γλάστρα στο μπαλκόνι μου το οποίο αγαπώ πολύ μιας και μου το έχει κάνει δώρο ο μπαμπάς μου. Δεν ξέρω όμως τελευταία τι έχει πάθει, τα φύλλα του έχουν κατσαρώσει και στο άγγιγμα μοιάζουν ξεραμένα. Όσο για τα άνθη είναι μικρά και δεν φαίνονται υγιεί. Τι μπορώ να κάνω; Σημειώνω ότι το ποτίζω αρκετά συχνά (κάθε 3-4 μέρες) και το χώμα συνεχώς δείχνει ότι “διψάει” απορροφώντας αμέσως όλο το νερό. Φοβάμαι μην το παραποτίσω αν ρίχνω πιο συχνά…
Καλησπέρα Τέρψη. Πιθανότατα, το γαριδάκι σου ταλαιπωρήθηκε λόγω παγωνιάς. Θα σου πρότεινα να το κλάδέψεις αυτή την εποχή για να αναβλαστήσει, να δώσει καινούριο φύλλωμα και τα υπέροχα άνθη του.
Τέλεια, αυτό θα κάνω. Ευχαριστώ πολύ για την άμεση απάντηση σας!
Καλημέρα, μπορώ να έχω το γαριδακι μέσα στο σπίτι;
Μπορείς να το διατηρήσεις για λίγο καιρό μες στο χειμώνα στο σπίτι αλλά θα πρέπει την άνοιξη να το έχεις σε εξωτερικό χώρο.
Ευχαριστουμε πολυ για τις πολυτιμες συμβουλες σας. Να ειστε παντα καλα. Εχω 2 γλαστρες γαριδακι,γεματες λουλουδια. Τξς τελευταιες μερες βρισκω τα ανθη τους γεματα, κοσμοσυρροη λεμε, απο μυρμηγκια. Ψεκασα με το σαπουνι – οιν/μα, φυγαν ολα καθαρισε ο τοπος, αλλα την αλλη μερα το πρωι παλι τα ιδια! Γιατι προτιμουν τις συγκεκριμενες γλαστρες και δεν πανε αλλου? Τι προτεινετε? Ευχαριστω πολυ!
Καλημέρα Ζανέτ κι ευχαριστούμε για τα καλά σου λόγια.
Πιθανότατα τα συγκεμριμένα φυτά, τα γαριδάκια, έχουν προσβληθεί από μελίγκρα (αφίδες) και δημιουργούν κολλώδεις ουσίες που αποτελούν ελκυστική τροφή για τα μυρμήγκια που επισκέπτονται τα φυτά. Θα σου πρότεινα να ψεκάσεις με οικολογικό σκεύασμα σαπώνων αλάτων καλίου ή φυσικής πυρεθρίνης τα φυτά σου και να επαναλάβεις σε μια βδομάδα. Επίσης, συμπληρωματικά ρίξε πιπέρι καγιέν στο χώμα της γλάστρας. Δες περισσότερες λεπτομέρειες για την αντιμετώπιση της μελίγκρας καθώς και για την αντιμετώπιση των μυρμηγκιών στα σχετικά άρθρα που έχουμε δημοσιεύσει.
Αγαπητε κυριε Λιονουδακη, δεν φανταζομουν την αμεσοτητα της απαντησεως σας. Μηπως αγαπατε πολυ τη δουλεια σας? Συγχαρητηρια! Διαβασα πολυ προσεκτικα τις οδηγιες σας και τις εβαλα σε εφαρμογη με γενικοτερα μετρα κατα των μυρμηγκιων που πλησιαζουν τελευταια την ολανθιστη βεραντα μας.
Επιτρεψτε μου να σας κανω και μια γενικοτερου ενδιαφεροντος ερωτηση: οταν φερνουμε στο σπιτι ενα φυτο κατα το καλοκαιρι Ιουλ-Αυγ, που οι ριζες του ασφυκτιουν μεσα στη γλαστρα και με δυσκολια συγκρατειται το νερο, μπορουμε να το κανουμε κατ ευθειαν μεταφυτευση η πρεπει να περιμενουμε το φθινοπωρο και την ανοιξη? Και το θαυμασιο εκχυλισμα Φυκιων, το ριχνουμε μετα το ποτισμα αμεσως?
Ευχομαι να μας απαντατε απο καποια παραλια! Ευχαριστω.
Ζανέτ καλησπέρα και πάλι κι ευχαριστώ για τα θερμά σου λόγια.
Σχετικά με το πολύ εύστοχο ερώτημα σου, σε γενικές γραμμές, είναι καλύτερο η μεταφύτευση των φυτών να γίνεται αρχές φθινοπώρου ή μέσα στην άνοιξη όπως αναφέρουμε επανειλημμένα. Αν όμως οι ρίζες του φυτού ασφυκτιούν σε τόσο βαθμό ώστε να υπάρχει κίνδυνος να μαραθεί ή να ξεραθεί το φυτό, τότε κάνουμε άμεσα τη μεταφύτευση του. Όμως, σε συτή την περίπτωση, θα πρέπει να διατηρούμε τα φυτά για αρκετό καιρό σε δροσερό σκιερό περιβάλλον, μέχρι τέλος Αυγούστου, να περάσουν οι υψηλές θερμοκρασίες που θα δυσκολέψουν την επιβίωση του φυτού μετά τη μεταφύτευση. Δες αναλυτικά τις κατάλληλες συμβουλές για μεταφύτευση φυτών΄σε γλάστρα στο σχετικό άρθρο που έχουμε δημοσιεύσει.
Συγχαρητηρια για τις πολυτιμες πληροφοριες που μας χαριζετε. Ξαφνικα βγηκαν στα φυλα κ τα ανθη του γαριδακιου μου μαυρα στιγματα. Τι φταιει;
Πιθανότατα, το γαριδάκι σας έχει προσβληθεί από μυκητολογική ασθένεια που παρουσιάζει μαύρα στίγματα στα φύλλα και στα άνθη. Βεβαιωθείτε ότι το φυτά σας είναι σε μέρος καλά αεριζόμενο και ψεκάστε με σκεύασμα υγρού χαλκού, βραδινές ώρες, ώστε να μη γίνουν εγκαύματα. Τον υγρό χαλκό, θα τον προμηθευτείτε από γεωπονικά καταστήματα.
Συγχαρτηρια για τη σελιδα σαςκαι για τις χρησιμες συμβουλες και πληροφοριες που μας δινετε! Εχω ενα φυτο πουλι του παραδεισου πολλα χρονια ,το ειχα σε μεγαλη γλαστρα ομως καποια στιγμη μεγαλωσε πολυ και το μετεφερα στη γη στον ιδιο χωρο ,ομως παροτι εχει κανει πλουσιο και ωραιο φυλλωμα δεν βγαζει λουλουδια. Το εχω στη γη δυο χρονια τωρα δεν εχει βγαλει κανενα λουλουδι ενω στην γλαστρα εβγαζε πολλα ,τι συμβαινει? Ευχαριστω
Σας ευχαριστούμε πολύ για τα θερμά σας λόγια. Η στερλίτσια ή αλλιώς το πουλί του παραδείσου θέλει ηλιοφάνεια και ζεστές μέρες για να μπορέσει να ανθοφορήσει. Φροντίστε, επίσης, να μην το παραποτίζετε γιατί η περίσσεια νερού δεν βοηθά στην ανθοφορία της στερλίτσια. Συμπληρωματικά προσθέσετε και ένα υδατοδιαλυτό λίπασμα ανθοφορίας κάθε δεκαπέντε μέρες.