Πώς φτιάχνουμε αιθέρια έλαια στο σπίτι και πώς τα χρησιμοποιούμε στα φυτά
Όλοι γνωρίζουμε τα αιθέρια έλαια και τα χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, για να μας προσφέρουν χαλάρωση και ευεξία, καθώς και για τον καθαρισμό και αρωματισμό των χώρων του σπιτιού μας. Τα περισσότερα αιθέρια έλαια προέρχονται από αρωματικά φυτά, είναι σχεδόν άχρωμα και καθένα έχει τη δική χαρακτηριστική μυρωδιά που το κάνει ξεχωριστό. Λόγω της ειδικής επεξεργασίας που χρειάζονται για να παραχθούν, τα αιθέρια έλαια που αγοράζουμε έτοιμα είναι σχετικά ακριβά για να τα αποκτήσουμε σε μεγάλη ποσότητα, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί είναι δύσκολο να βρούμε κάποιο συγκεκριμένο αιθέριο έλαιο που αναζητούμε.
Ο βασικός τρόπος για να πάρουμε τα αιθέρια έλαια από ένα φυτό είναι μέσω απόσταξης, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένο εξοπλισμό που μπορούμε να προμηθευτούμε για να κάνουμε την απόσταξη στον σπίτι μας. Μπορούμε ωστόσο να ακολουθήσουμε μία αρκετά πιο οικονομική μέθοδο για να δημιουργήσουμε τα δικά μας αιθέρια έλαια στο σπίτι, χρησιμοποιώντας μία κατσαρόλα, νερό και αρωματικά φυτά από τον κήπο μας. Με αυτό τον τρόπο, έχουμε τη δυνατότητα να πειραματιστούμε με περισσότερα φυτά και να φτιάξουμε μοναδικούς συνδυασμούς που δεν βρίσκουμε στο εμπόριο.
Ας δούμε αναλυτικά τη διαδικασία που ακολουθούμε για να φτιάξουμε αιθέρια έλαια στο σπίτι και να δημιουργήσουμε τα δικά μας σπιτικά καλλυντικά, σαπούνια, αρώματα και προϊόντα ομορφιάς, καθώς και για να χρησιμοποιήσουμε στον κήπο μας για την οικολογική προστασία των φυτών από έντομα και ασθένειες.
Πώς μπορούμε να αποστάξουμε αιθέρια έλαια από τα φυτά του κήπου μας;
Ξεκινάμε τη διαδικασία για να δημιουργήσουμε σπιτικά αιθέρια έλαια, κόβοντας κλαδάκια, φύλλα και άνθη από το αρωματικό φυτό που μας ενδιαφέρει και αφού το τεμαχίσουμε, τοποθετούμε 4 κούπες με το φυτικό υλικό που έχουμε συλλέξει μέσα σε μία κατσαρόλα. Γεμίζουμε την κατσαρόλα με νερό μέχρι τα 3/4 της χωρητικότητας της. Τοποθετούμε το καπάκι της κατσαρόλας ανάποδα για να υγροποιούνται οι ατμοί και να πέφτουν πάλι στην κατσαρόλα. Βάζουμε, αρχικά, σε δυνατή φωτιά την κατσαρόλα μέχρι να ζεσταθεί το νερό και μετά σε χαμηλή φωτιά για 4 ώρες. Η θερμότητα αυτή είναι αρκετή για να απελευθερώσει τα πολύτιμα αιθέρια έλαια.
Αφού το φυτικό υλικό μας έχει βράσει καλά, κλείνουμε την κουζίνα και αφήνουμε την κατσαρόλα να κρυώσει. Στη συνέχεια, βάζουμε την κατσαρόλα με το υγρό που έχει δημιουργηθεί στο ψυγείο για μια ολόκληρη μέρα. Το αιθέριο έλαιο είναι ελαφρύτερο από το νερό με αποτέλεσμα να ανεβαίνει προς τα πάνω. Αφού βγάλουμε την κατσαρόλα από το ψυγείο, παρατηρούμε ότι στο πάνω μέρος του υγρού έχει δημιουργηθεί μία λεπτή στρώση αιθέριου έλαιου. Προσεκτικά, βγάζουμε τη λεπτή στρώση έξω από το νερό όσο πιο γρήγορα γίνεται, γιατί θα αρχίσει να λιώνει, και τοποθετούμε τα σπιτικά αιθέρια έλαια που αποστάξαμε σε ένα μικρό μπουκάλι, το οποίο κλείνουμε με ένα καπάκι.
Μαζί με το αιθέριο έλαιο θα μεταφερθεί και κάποια μικρή ποσότητα νερού που μπορούμε μπορούμε να αφαιρέσουμε ζεσταίνοντας ελαφρά το υγρό για να εξαερωθεί το νερό. Προσέχουμε να μη ζεστάνουμε υπερβολικά, ώστε να αποφύγουμε απώλεια των αιθέριων ελαίων που συγκεντρώσαμε. Αποθηκεύουμε το αιθέριο έλαιο σε σκουρόχρωμο μπουκάλι και το φυλάμε μακριά από ζέστη και ήλιο.
Χρήσιμες συμβουλές για να φτιάξουμε σπιτικά αιθέρια έλαια
- Είναι καλό η συγκομιδή των αρωματικών φυτών να γίνεται σε ηλιόλουστη μέρα κατά τις πρωινές ώρες, μόλις έχει απομακρυνθεί η πρωινή υγρασία από τα φύλλα και τα άνθη.
- Τα αρωματικά φυτά περιέχουν τη μεγαλύτερη ποσότητα αιθέριων ελαίων όταν βρίσκονται στην αρχή της άνθισής τους.
- Για να έχουμε καλύτερη ποιότητα, χρησιμοποιούμε φρεσκο φυτικό υλικό και όχι αποξηραμένο για την εξαγωγή των αιθέριων ελαίων.
- Τεμαχίζουμε το φυτικό υλικό για να επιτρέψουμε περισσότερη ποσότητα αιθέριου ελαίου να εξαχθεί από τα φυτά μας.
- Χρησιμοποιούμε αποσταγμενο νερό για τον βρασμό των αιθέριων ελαίων για να είναι απαλλαγμένο από βακτήρια και άλλους μικροοργανισμούς που μπορεί να καταστρέψουν το μίγμα των αιθέριων ελαίων κατά την διαδικασία της απόσταξης.
Αιθέρια έλαια για αντιμετώπιση εντόμων και ασθενειών στον κήπο
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το αιθέριο έλαιο από διάφορα αρωματικά φυτά και λουλούδια για την οικολογική προστασία των φυτών στον κήπο. Ας δούμε αναλυτικά τι χρήσεις έχουν τα αιθέρια έλαια στον κήπο.
1. Αιθέριο έλαιο δεντρολίβανου
Το αιθέριο έλαιο του δεντρολίβανου έχει ένα ξυλώδες άρωμα που λειτουργεί απωθητικά για αρκετά έντομα στον κήπο, όπως για τις βρωμούσες, τη μελίγκρα, τις κάμπιες που προσβάλλουν λάχανο, μπρόκολο και κουνουπίδι καθώς και για τα μυρμήγκια. Επιπλέον, ψεκάζοντας τα φυτά μας με διάλυμα από αιθέριο έλαιο δενδρολίβανου βοηθάμε στην τόνωση και την ανάπτυξή τους.
2. Αιθέριο έλαιο μέντας
Το αιθέριo έλαιο της μέντας είναι ένα εξαιρετικό απωθητικό εντόμων τόσο για τα φυτά του κήπου μας όσο και για το εσωτερικό του σπιτιού μας. Συγκεκριμένα, το γλυκό και δροσερό άρωμα του αιθέριου έλαιου της μέντας δρα απωθητικά για τη μελίγκρα, για τον αλευρώδη και για τα μυρμήγκια που επισκέπτονται τα φυτά μας. Επίσης, έχει παρατηρηθεί απωθητική δράση και για τα σαλιγκάρια και για τα ποντίκια.
3. Αιθέριο έλαιο λεβάντας
Εκτός από την εντομοαπωθητική δράση που έχουν τα αιθέρια έλαια, μερικά προσελκύουν τις μέλισσες και τις πεταλούδες όπως αυτό της λεβάντας. Οι πεταλούδες αγαπούν το άρωμα της λεβάντας και συνεπώς ψεκάζοντας τα λουλούδια μας με αιθέριο έλαιο λεβάντας μας βοηθάει να έχουμε ένα υπέροχο κήπο γεμάτο πεταλούδες. Επίσης, το αιθέριο έλαιο της λεβάντας δρα ελκυστικά για τις μέλισσες που συνεισφέρουν στη γονιμοποίηση των κηπευτικών και των καρποφόρων δέντρων μας.
4. Αιθέριο έλαιο γαρύφαλλου
Το αιθέριο έλαιο του γαρύφαλλου δρα απωθητικά για διάφορα έντομα όπως ο αλευρώδης και η μύγα της μεσογείου. Συμπληρωματικά, δρα απωθητικά για τις μύγες σε εσωτερικά σημεία του σπιτιού μας. Επίσης, το αιθέριο έλαιο γαρύφαλλου σε μεγάλη δόση (20 σταγόνες σε 1 λίτρο νερό) σε διάλυμα ψεκασμού βοηθά στην αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων αγριόχορτων (ζιζανίων).
5. Αιθέριο έλαιο ρίγανης
Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης βοηθά στην αντιμετώπιση μυκητολογικών ασθενειών στα φυτά, καθώς και για την απώθηση διαφόρων εντόμων, μυγών και κουνουπιών σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του σπιτού μας.
Και ένα μυστικό για τα αιθέρια έλαια
Η εφαρμογή των αιθέριων ελαίων για την απώθηση εντόμων μπορεί γίνεται με ψεκασμό στο φύλλωμα των φυτών διάλύοντας 5 σταγόνες αιθέριου έλαιου σε ένα λίτρο νερό. Ο ψεκασμός καλό είναι να γίνεται κατά το σούρουπο σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από 30°C για την αποφυγή εγκαυμάτων. Εναλλακτικά, μπορούμε να ρίξουμε λίγες σταγόνες αιθέριου ελαίου σε ένα κομμάτι βαμβάκι και να το τοποθετήσουμε κοντά στη ρίζα του φυτού.
Καλησπέρα αφού τοποθετήσουμε το νερό με τα φυτα στην κατσαρόλα βάζουμε κ ενα πυρίμαχο δοχειο στην μεση για να συλλέξουμε το υγρό που πέφτει απο το καπακι σωστα; Εγω το εκανα ετσι αλλα δεν εβαλα το τελικό προιον στο ψυγείο μπορω να το βαλω με καποιες ωρες διαφορά στο ψυγειο θα παρω το αιθέριο έλαιο η το εχω χασει κ παραμενω μονο με ανθονερο;
Καλησπέρα Νικολέτα. Μπορείς να το κάνεις και έτσι που αναφέρεις απλά φρόντισε να είναι κλεισμένο αεροστεγώς το υγρό.
Καλησπέρα και συγχαρητήρια για το άρθρο. Θα ήθελα να ρωτήσω κάποιες λεπτομέρειες. Τι με΄γεθος κατσαρόλας χρησιμοποιούμε για το βράσιμο και σε τι θερμοκρασία βράζουμε το νερό όταν βάλουμε το έλαιο μας στη κατσαρόλα με το νερό. Επίσης στη κατσαρόλα τοποθετούμε και τα φύλα και τα κλαδάκια ή χρειάζεται να τα λιώσουμε για να βγάλουν τα ζουμιά τους πρώτα σε ένα γουδί;
Καλησπέρα Γιώργο. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις οποιαδήποτε κατσαρόλα, σχετικά πλατιά. Θερμοκρασία στους 100 βαθμούς. Προσθέτεις φύλλα και κλαδιά χωρίς να τα πολτοποιήσεις πιο πρώτα.
Πολύ ωραίο άρθρο και κατατοπιστικό , συγχαρητήρια ,αυτο που θέλω να κατανοήσω είναι το εξής , πριν βάλουμε το ψυγείο το υγρό ,για τα αιθέρια έλαια , αφαιρούμε τα κλαράκια των αρωματικών φυτών απο την κατσαρόλα? Ευχαριστώ !
Καλημέρα Χριστίνα και σε ευχαριστούμε για τα καλά σου λόγια. Πράγματι, αφαιρείς τα κλαδάκια των αρωματικών φυτών από την κατσαρόλα, όταν βάλεις το υγρό των αιθέριων έλαιων στο ψυγείο.
Γεια
Συγχαρητήρια για τα άρθρα σου..σε συμβουλεύομαι καθημερινά για τον κήπο μου και για όλα τα δέντρα και ελιές που έχω..Έχω μια ερώτηση,από ψάξιμο σχετικά με το neem oil που χρησιμοποιείται ευρέως στην Ασία και όχι μόνο ως εντομοκτόνο,εντομοαπωθητικο κτλ,η δραστική ουσία είναι η αζαδιραχτινη η οποία υπάρχει στην μελια η Πασχαλιά που έχουμε εδώ στην Ελλάδα..στην περιοχή μου υπάρχουν άπειρα δέντρα με εξαιρετική παραγωγή που μένει στα δέντρα και πέφτει κάτω στο τέλος..φέτος αποφάσισα να μαζέψω τους καρπούς και να κάνω κάποιο μίγμα για τον κήπο..επειδή όμως ο καρπός είναι πολύ μικρός είναι δύσκολο να αφαιρεθεί ο σπόρος απο μέσα που έχει τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε έλαιο..Οπότε εγώ έσπασα το καρπό και τους έβαλα στο μπλέντερ να σπάσουν καλά τους έβαλα να πάρουν μια βραση και μετά φιλτράρισμα και ψεκασμα στο κήπο..είδα πολύ υποσχόμενα αποτελέσματα καθώς μειώθηκαν πολύ οι προσβολές εντόμων,με δύο συνεχόμενες εφαρμογές με μια μέρα διάφορα.Η ερώτηση έχει να κάνει με την προετοιμασία του μίγματος ,είναι σωστή η διαδικασία που έκανα? Υπάρχει neem oil στο εμπόριο αλλά η τιμή του είναι υψηλή 38€ το λίτρο και είναι κάπως απαγορευτική για μένα…ευχαριστώ για το χρόνο σου..
Πραγματικά, πρόκειται για την αγριοπασχαλιά ή μελιά από την οποία βγαίνει η αζαδιραχτίνη. Πραγματικά, πολύ ενδιαφέρουσες και χρήσιμες οι πληροφορίες που μας αναφέρεις για την εξαγωγή του ελαίου.