Πότε και πώς γίνεται το κλάδεμα της μηλιάς

Αν θέλουμε να απολαμβάνουμε τραγανά και ζουμερά μήλα από τον κήπο μας, θα πρέπει να κλαδεύουμε τις μηλιές κάθε χρόνο. Το κλάδεμα είναι βασική εργασία που κάνουν όλοι οι καλλιεργητές της μηλιάς για να επιτύχουν ζωηρή βλάστηση και πλούσια καρποφορία.

Αν αφήσουμε τα δέντρα της μηλιάς ακλάδευτα, θα αναπτύξουν πυκνό φύλλωμα, πολλούς μακριούς λεπτούς βλαστούς, σταδιακά θα εξασθενήσουν και θα εμφανίσουν μειωμένη καρποφορία τα επόμενα χρόνια. Το κλάδεμα της μηλιάς απαιτεί γνώση και εμπειρία από τους καλλιεργητές και είναι απαραίτητο να ακολουθούν μερικούς βασικούς κανόνες.

Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά, πότε κλαδεύουμε τις μηλιές, ποιοι είναι οι βασικοί τρόποι κλαδέματος καθώς και χρήσιμες συμβουλές για το κλάδεμα της μηλιάς ώστε να εξασφαλίσουμε πλούσια παραγωγή υπέροχων μήλων από τον κήπο μας.

1. Ποια εποχή γίνεται το κλάδεμα της μηλιάς;

Κατάλληλη εποχή για να κλαδέψουμε τις μηλιές, είναι από τα μέσα μέχρι τα τέλη του χειμώνα, δηλαδή από τον Ιανουάριο μέχρι τον Φεβρουάριο, όταν τα δέντρα βρίσκονται σε λήθαργο. Αυτή την περίοδο, έχουν πέσει τα φύλλα της μηλιάς ενώ δεν έχει ξεκινήσει ακόμα η διόγκωση των οφθαλμών και η έναρξη της νέας βλάστησης.

Όπως γίνεται και στα υπόλοιπα καρποφόρα δέντρα, στο κλάδεμα της αχλαδιάς, στο κλάδεμα της ροδιάς και στο κλάδεμα της βερικοκιάς κλαδεύουμε τις μηλιές ζεστές ηλιόλουστες μέρες και όχι τις βροχερές. Με αυτόν τρόπο, περιορίζουμε τον κίνδυνο ανάπτυξης μυκητολογικών και βακτηριακών ασθενειών που προσβάλλουν την καλλιέργεια της μηλιά, όπως το φουζικλάδιο και το ωίδιο.

Συμπληρωματικά, για προστασία από τις ασθένειες, μετά το κλάδεμα, ψεκάζουμε τις μηλιές με βιολογικά σκευάσματα χαλκού που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα και αλείφουμε με ειδική πάστα τις μεγάλες τομές που γίνονται με το κλάδεμα.

2. Ποια είναι βασικά είδη κλαδέματος της μηλιάς;

Όπως σε όλα τα καρποφόρα δένδρα, το κλάδεμα της μηλιάς διακρίνεται σε κλάδεμα διαμόρφωσης, που αφορά το σχήμα που θα δώσουμε στα νεαρά δέντρα της μηλιάς, και στο κλάδεμα καρποφορίας που γίνεται κάθε χρόνο στα ενήλικα δένδρα.

Το κλάδεμα διαμόρφωσης της μηλιάς γίνεται στα νεαρά δέντρα μηλιάς, κατά τα 4-5 πρώτα χρόνια μετά την φύτευσή τους και έχει ως βασικό στόχο την διαμόρφωση του κατάλληλου σχήματος των δέντρων ώστε να εξασφαλίσουν μακροχρόνια παραγωγή.

Το κλάδεμα καρποφορίας της μηλιάς έχει σαν βασικό στόχο την διατήρηση του σχήματος, τον ικανοποιητικό φωτισμό και αερισμό του δέντρου και την ισορροπία μεταξύ της δημιουργίας νέας βλάστησης και της εξασφάλιση καλής παραγωγής, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά.

3. Πώς γίνεται το κλάδεμα διαμόρφωσης στα νεαρά δέντρα μηλιάς;

Η διαμόρφωση των νεαρών δέντρων μηλιάς με το κλάδεμα, θα πρέπει να γίνεται σταδιακά, τα πρώτα χρόνια, με ελαφρές επεμβάσεις, καθώς αυτό συντελεί στην ταχύτερη είσοδο της μηλιάς σε καρποφορία.

Σε ερασιτεχνικούς κήπους, το πιο διαδεδομένο κλάδεμα διαμόρφωσης είναι το κυπελλοειδές. Σε επαγγελματικές καλλιέργειες θα συναντήσουμε κι άλλα σχήματα όπως το πυραμιδοειδές, η άτρακτος, η παλμέτα, η ελεύθερη παλμέτα και ο “οπωρώνας λιβάδι” που έχουμε πολύ πυκνή φύτευση μηλιάς.

Για τη διαμόρφωση του κυπελλοειδούς σχήματος της μηλιάς, διατηρούμε 3-4 κεντρικούς βλαστούς που σχηματίζουν γωνία 50-60° με τον κορμό που φτάνει σε ύψος 80-100 εκατοστά. Κάθε κεντρικός βλαστός φέρνει δύο βασικούς βλαστούς που βρίσκονται σε αντίθετη κατεύθυνση, ο πρώτος σε απόσταση 50 εκατοστά από τη βάση του κεντρικού βλαστού και ο δεύτερος 70 εκατοστά.

4. Πώς κλαδεύουμε τα μεγάλα δέντρα μηλιάς;

Τα δέντρα μηλιάς που έχουν μπει σε καρποφορία χρειάζονται κλάδεμα κάθε χρόνο την περίοδο του χειμώνα όπως αναφέραμε. Ας δούμε αναλυτικά παρακάτω, τα βασικά βήματα για ένα αποτελεσματικό κλάδεμα των ενήλικων δέντρων μηλιάς για πλούσια παραγωγή καρπών:

• Κλαδεύουμε τους λαίμαργους βλαστούς που αναπτύσσονται συνήθως γύρω από τη βάση του κορμού καθώς εξαντλούν τη δύναμη ανάπτυξης του δέντρου της μηλιάς.
• Απομακρύνουμε σπασμένα κλαδιά, ξεραμένους ή σαπισμένους βλαστούς κι αυτούς που φέρουν ενδείξεις προσβολής από ασθένειες.
• Κλαδεύουμε βλαστούς που αναπτύσσονται προς τα κάτω καθώς παράγουν μικρούς καρπούς λόγω περιορισμένης ηλιοφάνειας. 
• Απομακρύνουμε κλαδιά που μπλέκονται μεταξύ τους για να έχουμε καλύτερο αερισμό και ηλιοφάνεια στο εσωτερικό της κόμης, διατηρώντας τα κλαδιά που φαίνονται πιο υγιή και ζωηρά.
• Αποφεύγουμε να μειώνουμε το μήκος των ετήσιων βλαστών καθώς δεν βοηθά στην εξασφάλιση καρποφορίας. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η η μηλιά καρποφορεί πάνω σε διετείς βλαστούς.
• Κλαδεύουμε στα 2/3 του μήκους τους διετείς βλαστούς που έδωσαν καρπούς στην προηγούμενη χρονιά και απομακρύνουμε ετήσιους βλαστούς σε ένα ποσοστό 20% περίπου των συνολικών βλαστών έτσι ώστε οι βλαστοί της μηλιάς που απομένουν να απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον 20 εκατοστά.
• Αποφεύγουμε γενικότερα να κάνουμε υπερβολικά έντονο κλάδεμα της μηλιάς, αφαιρώντας πάνω από το 1/3 της φυλλικής επιφανείας του δέντρου καθώς ευνοείται η ανάπτυξη νέας βλάστησης σε βάρος της παραγωγής.

5. Κι ένα μυστικό για το κλάδεμα της μηλιάς

Αν κάνουμε πολύ ελαφρύ κλάδεμα της μηλιάς την περίοδο του χειμώνα, θα έχουμε παραγωγή μεγάλης ποσότητας καρπών που όμως θα έχουν μικρό μέγεθος. Σε αυτή την περίπτωση, κάνουμε συμπληρωματικό κλάδεμα της μηλιάς κατά την περίοδο του καλοκαιριού αραιώνοντας τους καρπούς της για να εξασφαλίσουμε παραγωγή μήλων μεγαλύτερου μεγέθους και με καλύτερη ωρίμανση.