Καλλιέργεια καφεόδεντρου, το δέντρο του καφέ

Τι θα λέγατε για έναν αρωματικό καφέ από τον κήπο μας; Το δέντρο της καφέας, όπως ονομάζεται επιστημονικά το καφεόδεντρο, είναι ένα εξωτικό φυτό που μπορούμε να καλλιεργήσουμε τόσο στον κήπο όσο και σε γλάστρα στο μπαλκόνι.

Οι κόκκοι του καφέ είναι οι σπόροι των καρπών του καφεόδεντρου και μοιάζουν πολύ με κεράσια, λόγω του στρογγυλού σχήματος αλλά και του κόκκινου χρώματος που έχουν όταν ωριμάσουν.

Το καφεόδεντρο διαθέτει χαρακτηριστικά πράσινα γυαλιστερά στενόμακρα φύλλα, αναπτύσσεται σχετικά γρήγορα και μπορεί να φθάσει τα 5-10 μέτρα σε ύψος.

1. Σε τι συνθήκες ευδοκιμεί η καλλιέργεια της καφέας;

Το καφεόδεντρο ως τροπικό φυτό δεν αντέχει σε υπερβολικό ψύχος και γενικότερα σε χαμηλές θερμοκρασίες επιβραδύνεται η ανάπτυξη του, καθώς επίσης δεν είναι ανθεκτικό στην αλλαγή θερμοκρασιών που μπορεί να του προκαλέσει πτώση των φύλλων. Για τη φύτευση του καφεόδεντρου στο χώμα επιλέγουμε θέση ηλιαζόμενη για να ευδοκιμήσει και να μας χαρίσει καλή παραγωγή. Το καφεόδεντρο αγαπά τα ελαφρώς όξινα εδάφη και το αφράτο χώμα που διαθέτει καλή αποστράγγιση.

Κατά την προετοιμασία του εδάφους, πριν τη φύτευση του καφεόδεντρου, προσθέτουμε καλοχωνεμένη κοπριά ή κομπόστ για να εμπλουτίσουμε το χώμα με θρεπτικά συστατικά. Αν και οι αποστάσεις φύτευσης εξαρτώνται από την ποικιλία του φυτού, τα καφεόδεντρα φυτεύονται σε αποστάσεις 2 μέτρων μεταξύ των γραμμών φύτευσης και 1,5 μέτρο μεταξύ των θέσεων φύτευσης μέσα στη γραμμή.

2. Τι περιποίηση χρειάζεται το καφεόδεντρο σε γλάστρα;

Το καφεόδεντρο μπορούμε να το καλλιεργήσουμε ακόμα και σε γλάστρα στο μπαλκόνι, αρκεί να του εξασφαλίσουμε μια προφυλαγμένη θέση από τον αέρα και την παγωνιά. Σίγουρα θα χρειαστούμε μια αρκετά μεγάλη γλάστρα διαμέτρου και ύψους 40 x 40 εκατοστών που να διαθέτει τρύπες αποστράγγισης.

Το καφεόδεντρο όταν φυτευτεί σε γλάστρα μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι και τα 2 μέτρα και μπορεί να φυτευτεί εξωτερικά στο μπαλκόνι σε ημισκερό μέρος ή ακόμα και στο εσωτερικό του σπιτιού σε φωτεινό μέρος που δεν το κτυπούν οι απευθείας ακτίνες του ήλιου. Όσον αφορά το χώμα, για το καφεόδεντρο επιλέγουμε αφράτο φυτόχωμα γενικής χρήσης, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά.

3. Τι ανάγκες σε πότισμα και λίπανση έχει η καλλιέργεια καφεόδεντρου;

Κάθε αρχή και απαιτητική! Το καφεόδεντρο θέλει αρκετά συχνό πότισμα κατά τα πρώτα στάδια ανάπτυξης του. Την καλοκαιρινή περίοδο, τόσο η υπερβολική υγρασία αλλά και η έλλειψη νερού μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στο καφεόδεντρο, γι’ αυτό το πότισμα 2 φορές τη βδομάδα είναι αρκετό.

Για να μας δώσει καλύτερη παραγωγή και ανάπτυξη, το καφεόδεντρο χρειάζεται λίπανση μια φορά το μήνα την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού. Συγκεκριμένα, επιλέγουμε πλήρες λίπασμα με υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο και κάλιο και πολύ λιγότερο φώσφορο.

Αν έχουμε καφεόδεντρο σε γλάστρα, καλό είναι να προσθέτουμε υγρό λίπασμα για καρποφόρα δέντρα κάθε 2 εβδομάδες.

4. Πώς γίνεται το κλάδεμα και ο πολλαπλασιασμός του καφεόδεντρου;

Κατάλληλη εποχή κλαδέματος του καφεόδεντρου είναι νωρίς την άνοιξη. Προσπαθούμε να περιορίσουμε την ανεξέλεγκτη και έντονη βλάστηση κλαδεύοντας το καφεόδεντρο στο 1,5-2 μέτρα ύψος για να είναι πιο εύκολη η συγκομιδή του. Στο κλάδεμα αφαιρούμε ξερά και ασθενικά κλαδιά, καθώς και βλαστούς που βρίσκονται χαμηλά στη βάση για να δημιουργήσουμε σωστές συνθήκες αερισμού και φωτισμού.

Το καφεόδεντρο πολλαπλασιάζεται με σπόρους, αλλά κυρίως προτιμάμε τον πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα. Επιλέγουμε μοσχεύματα μήκους 15-20 εκατοστών που λαμβάνουμε την άνοιξη απο τρυφερούς βλαστούς του καφεόδεντρου. Αφαιρούμε τα περισσότερα φύλλα από το μόσχευμα αφήνοντας 3-4 στην κορυφή, το εμβαπτίζουμε σε ορμόνη ριζοβολίας και το φυτεύουμε σε γλαστράκι.

5. Πότε συγκομίζεται o καρπός του καφεόδεντρου;

Το καφεόδεντρο δίνει παραγωγή κατά το 4ο-5ο έτος της καλλιέργειας του, oπότε θα χρειαστούμε λίγη υπομονή. Η εποχή συγκομιδής διαφοροποιείται ανάλογα την ποικιλία, καθώς και οι κλιματικές συνθήκες που επηρεάζουν τον χρόνο ωρίμανσης του καρπού για να τον συλλέξουμε. Πάντως, οι καρποί του καφεόδεντρου αναπτύσσονται κατά μήκος των βλαστών και χρειάζονται πολλούς μήνες για να ωριμάσουν.

Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι καρποί δεν ωριμάζουν όλοι μαζί, γεγονός που δημιουργεί προβλήματα σε μεγάλες εντατικές καλλιέργειες, καθώς η μηχανική συγκομιδή αποφεύγεται και γίνεται με το χέρι ή με τίναγμα των βλαστών. Βέβαια σε αυτή την περίπτωση συλλέγουμε και αρκετούς μη ώριμους πράσινους καρπούς. 

6. Κι ένα μυστικό για το καφεόδεντρο

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες καφέ, ωστόσο δύο είναι οι πιο σημαντικές ποικιλίες που καλλιεργούνται: η ποικιλία Arabica που αποτελεί το 70% της παγκόσμιας παραγωγής καφέ και η ποικιλία Robusta που αποτελεί το υπόλοιπο 30%. Η ποικιλία Arabica περιέχει λιγότερο ποσοστό καφεΐνης, αλλά είναι πολυ πιο αρωματική από την ποικιλία Robusta.