Οπούντια: Ένας εντυπωσιακός κάκτος για κήπο και γλάστρα

Ένας από τους πιο δημοφιλείς και αναγνωρίσιμους κάκτους είναι η οπούντια που ξεχωρίζει με τους ωοειδείς σαρκώδεις βλαστούς που θυμίζουν φύλλα και ονομάζονται φυλλοκλάδια.

Όπως ισχύει για όλους τους κάκτους, τα πραγματικά φύλλα της οπούντια είναι τα αγκάθια, κάτι που τη βοηθά να μειώσει τις απώλειες νερού σε συνθήκες ζέστης και καύσωνα.

Πρόκειται για ένα εξωτικό καλλωπιστικό φυτό που σχηματίζει ανθοφορία στα τέλη της άνοιξης και τα λουλούδια της μετατρέπονται σε καρπούς μέσα στο καλοκαίρι και το φθινόπωρο.

Η οπούντια είναι εύκολη στη φροντίδα και ιδιαίτερα ανθεκτική. Xαρακτηριστικό είδος αποτελεί η φραγκοσυκιά, η οποία κατατάσσεται στην κατηγορία των καρποφόρων φυτών χάρη στους εδώδιμους καρπούς που παράγει, τα ζουμερά φραγκόσυκα.

Υπάρχουν πολλά ακόμα είδη οπούντιας για να φυτέψουμε στον κήπο μας, καθώς επίσης σε γλάστρα στην αυλή και το μπαλκόνι.

Οι οπούντιες αποτελούν ιδανική επιλογή για φύτευση σε παραδοσιακές εξοχικές κατοικίες, σε βραχόκηπους, σε παρτέρια και σε φράχτες.

Ας δούμε μερικά κλασικά είδη οπούντιας που συναντάμε, μαζί με χρήσιμες συμβουλές για τη φροντίδα τους, ώστε να απολαμβάνουμε την μοναδική ομορφιά τους.

1. Ποια είναι τα πιο γνωστά είδη οπούντια;

Με καταγωγή από την Αμερική, οι οπούντιες (Opuntia sp.) αποτελούν το δεύτερο μεγαλύτερο γένος στην οικογένεια των κάκτων με περισσότερα από 300 είδη που έχουν εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο.

Από χαμηλούς θάμνους μέχρι μικρά δέντρα, ακόμα και ποικιλίες χωρίς αγκάθια, οι οπούντιες που προτείνουμε έχουν αρκετά διαφορετικά χαρακτηριστικά για να επιλέξουμε:

• Opuntia ficus indica: Το πιο διάσημο είδος οπούντιας, η γνωστή μας φραγκοσυκιά που φτάνει σε ύψος 4-6 μέτρα και μας χαρίζει νόστιμους καρπούς με διάφορα χρώματα φλοιού και σάρκας.
• Opuntia stricta: Αν και μοιάζει στην φραγκοσυκιά, το συγκεκριμένο είδος οπούντιας διαφέρει καθώς αναπτύσσεται ως χαμηλός θάμνος και διαθέτει πολύ λίγα ή καθόλου αγκάθια.
• Opuntia microdasys (Bunny ears cactus): Χαμηλός πυκνός θάμνος οπούντιας που φτάνει σε ύψος 40-60 εκατοστών με βλαστούς που θυμίζουν μαξιλαράκια μήκους 6–15 εκατοστών και πλάτους 4–12.
• Opuntia basilaris: Μεσαίου μεγέθους είδος οπούντιας που φτάνει σε ύψος από 70 εκατοστά ως 4 μέτρα και ξεχωρίζει για την υπέροχη ροζ και κόκκινη ανθοφορία των λουλουδιών του.
• Opuntia consolea: Είδος οπούντιας με πεπλατυσμένη όψη και μεγάλη ανάπτυξη σε μορφή δέντρου, διαθέτει ελάχιστα αγκάθια και σχηματίζει εντυπωσιακά πορτοκαλί λουλούδια.

2. Τι θέσεις επιλέγουμε για να φυτέψουμε την οπούντια;

Η οπούντια μπορεί να φυτευτεί σε σημεία με έμμεσο ηλιακό φως, αλλά και σε θέσεις που δέχονται τις απευθείας ηλιακές ακτίνες.

Αν και είναι πολύ ανθεκτική στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, η οπούντια είναι σχετικά ευαίσθητη στην παγωνιά του χειμώνα.

Για τη φύτευση της οπούντια στον κήπο και σε γλάστρα, επιλέγουμε σημεία με νότιο, δυτικό ή ανατολικό προσανατολισμό αποφεύγοντας την βορινή έκθεση.

Η οπούντια μπορεί να φυτευτεί σχεδόν σε όλους τους τύπους των εδαφών, ακόμα και σε πετρώδη, ξηρά και άνυδρα εδάφη, αρκεί να έχουν καλή αποστράγγιση.

3. Πώς φυτεύουμε την οπούντια σε γλάστρα;

Ορισμένοι κάκτοι οπούντιας, βρίσκονται σε πολύ μικρά γλαστράκια, ιδανικά για τη βεράντα και το μπαλκόνι, ενώ υπάρχουν αρκετά μεγαλύτερα φυτά που απαιτούν περισσότερο χώρο.

Για τη μεταφύτευση της οπούντια, επιλέγουμε γλάστρα σύμφωνα την ανάπτυξη που έχει το φυτό στο στάδιο που το προμηθευόμαστε.

Γεμίζουμε τις γλάστρες με ειδικό φυτόχωμα για κάκτους και παχύφυτα φροντίζοντας να τοποθετήσουμε μία στρώση χαλικιών ή ελαφρόπετρας στη βάση της γλάστρας.

Κατά την φύτευση της οπούντιας, θα χρειαστούμε ειδικά γάντια, ανθεκτικά σε αγκάθια, για να προστατέψουμε τα χέρια μας.

View this post on Instagram

A post shared by Τα Μυστικά του Κήπου (@mistikakipou)

4. Πόσο συχνά χρειάζεται πότισμα η οπούντια;

Η οπούντια έχει μικρές απαιτήσεις σε πότισμα, καθώς έχει την ικανότητα αποθηκεύει νερό μέσω της ατμοσφαιρικής υγρασίας.

Στο στάδιο της ανάπτυξης, ποτίζουμε την οπούντια κάθε 10 μέρες την περίοδο της άνοιξης και του φθινόπωρου, και μία φορά την εβδομάδα την περίοδο του καλοκαιριού.

Την περίοδο του χειμώνα, μειώνουμε τη συχνότητα του ποτίσματος της οπούντιας κάθε 2 εβδομάδες για να αποφύγουμε κίνδυνο σαπίσματος της ρίζας.

5. Κάθε πότε βάζουμε λίπασμα στην οπούντια;

Η οπούντια αναπτύσσεται ομαλά και χωρίς να βάλουμε λίπασμα.

Η προσθήκη υγρού λιπάσματος, κατάλληλου για κάκτους, μία φορά το μήνα, από την άνοιξη ως το φθινόπωρο βοηθάει στην ανάπτυξη των βλαστών, της ανθοφορίας και τον σχηματισμό καρπών.

6. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν την οπούντια;

Η οπούντια είναι πολύ ανθεκτική σε προσβολές από ασθένειες και έντομα.

Σε συνθήκες υπερβολικής υγρασίας, μπορεί να εμφανιστεί σάπισμα της ρίζας των φυτών που οφείλεται σε προσβολή από μυκητολογική ασθένεια.

Για φυτά οπούντιας που έχουμε φυτέψει στον κήπο μας, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα σαλιγκάρια που προσβάλλουν την τρυφερή βλάστηση, ρίχνοντας στάχτη γύρω από τα φυτά για να δημιουργήσουμε ένα φυσικό τείχος προστασίας.

7. Χρειάζεται κλάδεμα η οπούντια;

Η οπούντια συνήθως δεν χρειάζεται κλάδεμα και την αφήνουμε σταδιακά να διαμορφώσει ελεύθερα το σχήμα της καθώς αναπτύσσεται.

Σε κάποιες περιπτώσεις, θα απαιτηθεί να κλαδέψουμε την οπούντια για να απομακρύνουμε ξερούς ή σαπισμένους βλαστούς, καθώς και για να περιορίσουμε το ύψος της ή να διαμορφώσουμε το σχήμα της όπως επιθυμούμε.

Κατάλληλη εποχή για να κλαδέψουμε την οπούντια είναι στις αρχές της άνοιξης αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα.

8. Πώς γίνεται ο πολλαπλασιασμός της οπούντιας;

Μπορούμε να δημιουργήσουμε καινούρια φυτά οπούντιας εύκολα και οικονομικά με δύο τρόπους, κάνοντας: α) πολλαπλασιασμό με σπόρους και β) πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα.

α) Πολλαπλασιασμός οπούντιας με σπόρο: Βάζουμε τους σπόρους της οπούντια στην κατάψυξη για 4-5 εβδομάδες στην κατάψυξη για να σπάσει ο λήθαργος και να μπορέσουν να βλαστήσουν. Φυτεύουμε στη συνέχεια τους σπόρους της οπούντιας σε δίσκους ή γλαστράκια φυτωρίου και περιμένουμε λίγες εβδομάδες μέχρι να βλαστήσουν. Μετά από μερικούς μήνες, τα φυτά της οπούντιας έχουν μεγαλώσει και μπορούν να μεταφυτευτούν σε μεγαλύτερη γλάστρα.

β) Πολλαπλασιασμός οπούντιας με μοσχεύματα: Κόβουμε τμήματα βλαστών της οπούντιας στις αρχές φθινοπώρου και τα αφήνουμε στο χώμα για 4-5 μέρες για να επουλωθούν οι πληγές της τομής. Φυτεύουμε τα κομμάτια βλαστού της οπούντιας πλάγια μέσα στο χώμα σε βάθος ώστε το μισό τμήμα του βλαστού να εξέχει από την επιφάνεια του εδάφους. Μετά από περίοδο 3-4 μηνών, τα καινούρια φυτά οπούντιας έχουν ριζώσει ικανοποιητικά και μπορούν να μεταφυτευθούν σε γλάστρες φυτωρίου ή απευθείας στο έδαφος.

9. Κι ένα μυστικό για την οπούντια

Οι οπούντιες διαθέτουν εντυπωσιακή καλλωπιστική αξία, ωστόσο αποτελούν χωροκατακτητικά φυτά που αν ξεφύγουν από τον έλεγχο μπορεί να θεωρηθούν ανεπιθύμητα.