Πώς γίνεται ο πολλαπλασιασμός φυτών με σπόρους

Πολλαπλασιασμός με σπόρο

Ο πιο διαδεδομένος τρόπος πολλαπλασιασμού των φυτών στη φύση είναι με σπόρο που πέφτει στο χώμα για να φυτρώσει ή μεταφέρεται μακριά με τον αέρα, το νερό και τα πουλιά. Σπόροι, σπόρια, σπέρματα ή κουκούτσια όπως αποκαλούνται στα περισσότερα φρούτα.

Ο πολλαπλασιασμός των φυτών με σπόρο συναντάται στα περισσότερα φυτά, στα λαχανικά, στα καλλωπιστικά φυτά, στα αρωματικά φυτά και στα καρποφόρα δέντρα. Μας βοηθά να διατηρήσουμε αγαπημένες ποικιλίες φυτών και παράλληλα να μειώσουμε το κόστος δημιουργίας φυτών.

Οι σπόροι είναι αποτέλεσμα της επικονίασης των ανθέων των φυτών στην οποία συμμετέχουν τόσο τα θηλυκά και όσο και τα αρσενικά μέρη. Κατά τη γονιμοποίηση, ορισμένα χαρακτηριστικά του νέου φυτού που θα προκύψει μπορεί να διαφέρουν σε σχέση με τα φυτά από τα οποία προήλθε ο σπόρος.

Κάθε σπόρος, περιέχει μέσα του το έμβρυο που θα φυτρώσει όταν βρεθεί σε κατάλληλες συνθήκες υγρασίας, θερμοκρασίας και οξυγόνου. Το ενδοσπέρμιο και οι κοτυληδόνες του σπόρου περιέχουν τα θρεπτικά στοιχεία που βοηθούν το έμβρυο να αναπτυχθεί στα αρχικά στάδια μέχρι να δημιουργήσει ριζικό σύστημα και φύλλα.

Ανάλογα το φυτό και την καλλιέργεια, μπορεί να υπάρχουν πιο αποτελεσματικοί, πιο εύκολοι ή πιο γρήγοροι τρόποι πολλαπλασιασμού όπως ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα, ο πολλαπλασιασμός με καταβολάδες, ο πολλαπλασιασμός με παραφυάδες, ο πολλαπλασιασμός με διαίρεση φυτών καθώς και το μπόλιασμα των δέντρων, η παραδοσιακή μέθοδος του πολλαπλασιασμού με εμβολιασμό.

Ας δούμε λοιπόν αναλυτικές πληροφορίες για τη συλλογή και την αποθήκευση των σπόρων, τι προσέχουμε για το φύτρωμα των σπόρων, πώς μπορούμε να βοηθήσουμε ένα σπόρο να φυτρώσει, καθώς και χρήσιμες συμβουλές για να φτιάξουμε ζωηρά και υγιή φυτά στον κήπο και σε γλάστρα.

Διαφήμιση

1. Πώς συλλέγουμε και αποθηκεύουμε τους σπόρους των φυτών;

Για τη συλλογή των σπόρων από τα φυτά που θέλουμε να πολλαπλασιάσουμε και την αποθήκευση τους μέχρι να τους φυτέψουμε, ακολουθούμε τα εξής βήματα:

  • Από τα φυτά που θέλουμε να πολλαπλασιάσουμε, μαζεύουμε τους σπόρους των ανθέων ή των καρπών και των φρούτων αφού έχουν ωριμάσει ή ξεραθεί.
  • Για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε τους σπόρους χωρίς να βλαστήσουν ή να σαπίσουν, πρέπει να χάσουν την υγρασία τους. Αφήνουμε, λοιπόν, τους σπόρους πάνω σε απορροφητικό χαρτί για να στεγνώσουν πριν τους αποθηκεύσουμε.
  • Φυλάμε τους σπόρους σε γυάλινα βάζα, σε αλουμινένια κουτιά ή σε ειδικά νάιλον σακουλάκια που κλείνουν αεροστεγώς για να μην έρχονται σε επαφή με τον αέρα.
  • Τοποθετούμε στα βάζα ή τα κουτιά λίγο ρύζι για να απορροφήσει πιθανή υγρασία που υπάρχει ώστε να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα φυτρώσουν οι σπόροι.
  • Σημειώνουμε με αυτοκόλλητη ετικέτα το είδος και την ποικιλία του φυτού, την τοποθεσία, καθώς και την ημερομηνία που συλλέξαμε τον σπόρο.
  • Aποθηκεύουμε τους σπόρους σε ένα σκοτεινό χώρο, χωρίς υγρασία και με χαμηλή θερμοκρασία ή σε ψυγείο μέχρι να χρειαστεί να τους φυτέψουμε.

2. Πόσο χρόνο θέλουν οι σπόροι για να βλαστήσουν;

Το φύτρωμα του σπόρου εξαρτάται από το είδος και την ποικιλία του. Κάποιοι σπόροι φυτρώνουν σε λίγες μέρες όπως ο σπόρος της ρόκας, κάποιοι σπόροι όπως της πιπεριάς σε 1-2 εβδομάδες, ενώ για κάποιους σπόρους όπως ο σπόρος του πεύκου ή του κέδρου απαιτούνται αρκετοί μήνες μέχρι να βλαστήσουν για να δώσουν καινούρια φυτά.

3. Γιατί ορισμένοι σπόροι δε φυτρώνουν;

Κάθε σπόρος χρειάζεται συγκεκριμένη υγρασία στο έδαφος, οξυγόνο και θερμοκρασία για να σπάσει ο λήθαργος του σπόρου και να φυτρώσει γρήγορα. Πολλές φορές οι σπόροι δεν φυτρώνουν ή καθυστερούν να φυτρώσουν λόγω διαφόρων αιτιών όπως απουσία υγρασίας, υπερβολική υγρασίας, χαμηλές θερμοκρασίες και μεγάλο βάθος φύτευσης.

Γιατί δε φυτρώνουν οι σπόροι;
Γιατί δε φυτρώνουν οι σπόροι;

4. Πώς βοηθάμε τους σπόρους των φυτών να φυτρώσουν;

Ενισχύοντας την είσοδο υγρασίας και οξυγόνου από το περίβλημα του σπόρου προς το εσωτερικό ώστε να βλαστήσει το έμβρυο και να φυτρώσει πιο γρήγορα. Ορισμένες τεχνικές που χρησιμοποιούμε για να βγάλουμε τους σπόρους από τον λήθαργο είναι οι εξής:

α) Κόβουμε τον σπόρους στην άκρη, με ένα κοφτερό μαχαίρι προσέχοντας μην καταστρέψουμε το έμβρυο.

β) Ξύνουμε τους σπόρους με ένα γυαλόχαρτο για να μειώσουμε το πάχος του περιβλήματος.

γ) Θερμαίνουμε τους σπόρους στους 70°C και τους αφήνουμε στο νερό για 12 ώρες και μετά τους φυτεύουμε.

δ) Βάζουμε τους σπόρους σε ένα βρεγμένο πανάκι για 24 ώρες πριν τους φυτέψουμε.

ε) Βάζουμε τους σπόρους μέσα στην κατάψυξη για 2 μήνες και στην συνέχεια τους φυτεύουμε σε υπόστρωμα υγρής άμμου.

Σπορά κολοκυθιού σε δίσκους
Σπορά κολοκυθιού σε δίσκους

5. Πώς φυτεύουμε τους σπόρους για να φτιάξουμε καινούρια φυτά;

Ο πολλαπλασιασμός των φυτών με σπόρους μπορεί να γίνει είτε με απευθείας σπορά στο χωράφι, είτε με σπορά σε σπορείο και μόλις εξελιχτεί σε νεαρό φυτό τότε τον μεταφυτεύουμε στο έδαφος.

Για τη φύτευση των σπόρων ώστε να δημιουργήσουμε καινούρια φυτά, ακολουθούμε τα εξής βήματα:

  • Φυτεύουμε τους σπόρους την κατάλληλη εποχή, συνήθως άνοιξη και φθινόπωρο, ώστε οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας να είναι ευνοϊκές για το φύτρωμα του σπόρου και την ανάπτυξη των φυτών.
  • Για να φυτρώσουν εύκολα και να μπορέσει να αναπτυχθεί το ριζικό σύστημα των νέων φυτών, εξασφαλίζουμε αφράτο χώμα στον κήπο ή υψηλής ποιότητας φυτόχωμα στις γλάστρες που φυτεύουμε τους σπόρους.
  • Τοποθετούμε τους σπόρους μέσα στο χώμα σε βάθος που αντιστοιχεί σε 2-3 φορές τη διάμετρο του σπόρου του φυτού.
  • Ποτίζουμε προσεκτικά το χώμα αποφεύγοντας την υπερβολική υγρασία, καθώς υπάρχει κίνδυνος να σαπίσουν οι σπόροι και να μην βλαστήσουν.
  • Αν έχουμε φυτέψει τους σπόρους σε γλάστρες φυτωρίου, αφού φυτρώσουν οι σπόροι, μεταφέρουμε σταδιακά τις γλάστρες σε σημείο με αρκετό φωτισμό για να εξασφαλίσουμε ζωηρά και υγιή φυτά.
σπορείο λαχανικών
Πώς φτιάχνουμε ένα σπορείο λαχανικών

6. Κι ένα μυστικό για τον πολλαπλασιασμό των φυτών με σπόρους

Ο πολλαπλασιασμός των φυτών με τα κουκούτσια (σπόρους) δεν δίνει φυτά όμοια με την ποικιλία του καρπού από τον οποίο πήραμε τον σπόρο και φυτέψαμε. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα ειδικά για τα καρποφόρα δέντρα και θα χρειαστεί σε κάποιο στάδιο ανάπτυξης να τα εμβολιάσουμε με την επιθυμητή ποικιλία.

5 τρόποι εμβολιασμού για το μπόλιασμα δέντρων
5 τρόποι εμβολιασμού για το μπόλιασμα δέντρων
Μοιράσου το άρθρο με τους φίλους σου:
Διαφήμιση

Σχόλια (8)

  1. Λουκία Πουλημένου
    18/11/2023

    Έχω παραλάβει σπόρους jabuticaba και τους φύτεψα πριν μια εβδομάδα. Δεν ξέρω τι θα πρέπει να κάνω για να φυτρώσουν. Κάποιες πληροφορίες που έχω αφορούν bonsai αλλά δεν με καλύπτουν. Μπορείτε να με βοηθήσετε;

    • Διατήρησε τους σε θερμοκρασία 20oC, πότιζε κάθε 2 μέρες με ένα ψεκαστηράκι. Θα χρειαστεί να περάσουν μερικές εβδομάδες μέχρι να βλαστήσουν.

  2. George
    08/07/2023

    Τι μπορώ να κάνω ώστε όταν σπέρνω σπόρους φυτών – λουλουδιών απευθείας στο χώμα να μην τους τρώνε τα παράσιτα και τα μυρμήγκια;

  3. Θέμος
    02/06/2023

    Καλημέρα σας. Θα ήθελα να μου απαντήσετε στο εξής ερώτημα: Αφού φυτέψω τους σπόρους μπορώ να τους ποτίσω και να τους αφήσω απότιστους εώς ότου να φυτρώσουν; Ευχαριστώ

    • Εξαρτάται από το χώμα και τον σπόρο. Δεν χρειάζεται υπερβολική υγρασία αλλά ίσως χρειαστεί να ξαναποτίσεις μέχρι να φυτρώσουν.

  4. Joanna
    08/06/2022

    Καλησπέρα! Θα ήθελα τη συμβουλή σας. Παντρεύομαι στα τέλη Αυγούστου και έχω σκεφτεί να κάνω σαν μπομπονιέρα κάτι για να βοηθήσει το περιβάλλον αντί να βοηθήσω στην καταστροφή του με κάτι πλαστικό.

    Βρήκα λοιπόν ως καλή ιδέα να φτιάξω seed bombs τις οποίες οι καλεσμένοι μπορούν μετά να τις φυτέψουν εύκολα και γρήγορα σε γλάστρα ή στον κήπο και να έχουν τα δικά τους φυτά.

    Ψάχνοντας είδα ότι τα seed bombs χρησιμοποιούν wild flower seeds και σκέφτηκα ότι αυτό γίνεται ίσως γιατί είναι πιο εύκολο να φυτευθούν.

    Όμως, με ενημέρωσαν ότι ο Σεπτέμβριος δεν είναι καλός μήνας για να φυτευτούν τα αγριολούλουδα με σπόρο.

    Ζήταω λοιπόν ευγενικά τη γνώμη σας. Τι σπόρους να χρησιμοποιήσω προκειμένου να μπορέσουν να αποδώσουν μέσα στον Σεπτέμβριο;

    • Καλημέρα. Αρκετά αγριολούλουδα που είναι πολυετή φυτά μπορούν να φυτευτούν οι σπόροι και Σεπτέμβριο όπως διμορφοθήκες, χρυσάνθεμα, αργυράνθεμα και κόσμους.

Γράψτε απάντηση στο Κώστας Λιονουδάκης Ακύρωση απάντησης