8 μυστικά για φύτευση και καλλιέργεια μέντας

Η μέντα είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αρωματικά φυτά της μεσογειακής χλωρίδας που όλοι γνωρίζουμε και αγαπάμε. Μοιάζει πολύ με το δυόσμο και διαθέτει βλαστούς τετράγωνους με χαρακτηριστικά φύλλα και ευωδιαστά άνθη, ροζ-μωβ χρώματος.

Θα συναντήσουμε αρκετά άγρια είδη και ποικιλίες μέντας στο βουνό, μπορούμε ωστόσο να την καλλιεργήσουμε στον κήπο μας μαζί με άλλα αρωματικά φυτά, καθώς αποτελεί ιδανικό φυτό για δημιουργία βραχόκηπου.

Κι αν δεν έχουμε κήπο, μπορούμε να φυτέψουμε μέντα σε γλάστρα στο μπαλκόνι ή ακόμη και στην κουζίνα μας για να την κόβουμε φρέσκια τη στιγμή που τη χρειαζόμαστε σε υπέροχα ροφήματα και αγαπημένες συνταγές μαγειρικής.

Ας δούμε λοιπον αναλυτικά συμβουλές για την φροντίδα της μέντας και όσα πρέπει να γνωρίζουμε για να την καλλιεργήσουμε στον κήπο μας.

1. Τι συνθήκες χρειάζεται η μέντα για να αναπτυχθεί;

Η μέντα δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε έδαφος, αρκεί να της εξασφαλίζεται σχετική υγρασία και καλή αποστράγγιση. Ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες και ημισκιερές περιοχές, όπου τα φύλλα της και τα άνθη της μας χαρίζουν υψηλή περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια. Για φυτά μέντας που έχουμε φυτέψει σε γλάστρα, προτιμάμε θέσεις με νότια ή δυτική έκθεση για να έχει καλύτερη ανάπτυξη.

Προτιμάμε να φυτεύουμε τη μέντα σε σχετικά προφυλαγμένη θέση στον κήπο μας, καθώς ευαίσθητη στην παγωνιά και τους έντονους βοριάδες. Οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα μπορεί να προκαλέσουν εγκαύματα στο φύλλωμα της μέντας.

2. Κάθε πότε ποτίζουμε την μέντα;

Η μέντα θέλει συχνό πότισμα για να έχει πλούσιο και δροσερό φύλλωμα όλη την περίοδο του χρόνου. Συνήθως ποτίζουμε τη μέντα μία με δυο φορές τη βδομάδα κατά την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου, ανάλογα τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν.

Αν έχουμε φυτέψει μέντα σε έντονα ηλιόλουστες θέσεις, θα χρειαστεί να ποτίζουμε κάθε 2 μέρες κατά τη ζεστή περίοδο του καλοκαιριού. Για τα φυτά μέντας που έχουμε φυτέψει σε γλάστρα το πότισμα μπορεί να γίνεται ακόμα πιο συχνά, αμέσως μόλις στεγνώνει το χώμα.

3. Τι λίπασμα χρειάζεται η μέντα;

Η μέντα δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά για να αναπτυχθεί και δεν χρειάζεται πολύ λίπασμα. Αρκεί η προσθήκη μικρής ποσότητας βιολογικού λιπάσματος αζώτου ή ενσωμάτωση καλοχωνεμένης κοπριάς, μια φορά το μήνα, κατά την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου.

Η προσθήκη υπερβολικής ποσότητας λιπάσματος στη μέντα μπορεί να προκαλέσει καψίματα στο φύλλωμα της και γι’ αυτό πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.

4. Πότε και με ποιο τρόπο κλαδεύουμε την μέντα;

Η μέντα χρειάζεται κλάδεμα κάθε χρόνο για να την ανανεώσουμε και να μας δώσει έντονη βλάστηση με καταπράσιο φύλλωμα. Κατάλληλη εποχή για να κλαδέψουμε τη μέντα είναι στις αρχές της άνοιξης, αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα.

Με το κλάδεμα της μέντας, αφαιρούμε ξερούς και αδύνατους βλαστούς και παράλληλα να κονταίνουμε τους υπόλοιπους και ειδικά τους πλευρικούς βλαστούς της. Συμπληρωματικά, η μέντα χρειάζεται ένα ελαφρύ κλάδεμα μετά την ανθοφορία της για να παρουσιάσει ξανά πλούσια ανάπτυξη μέσα στο φθινόπωρο.

5. Πότε μαζεύουμε τη μέντα και πώς την αποξηραίνουμε;

Αν θέλουμε να μαζεύουμε λίγα φύλλα για να τα χρησιμοποιούμε στην κουζίνα μας, μπορούμε να τα κόβουμε σχεδόν όλο το χρόνο. Αν όμως συγκομίζουμε τη μέντα για να την αποξηράνουμε, τότε η συλλογή γίνεται κατά την περίοδο ανθοφορίας της μέσα στο καλοκαίρι. Μία σχετικά πρώιμη συγκομιδή της μέντας πριν τα μέσα του καλοκαιριού, μπορεί να μας δώσει και μία δεύτερη όψιμη φθινοπωρινη συγκομιδή.

Μαζεύουμε τη μέντα κατά τις πρωινές ώρες, καθώς τότε έχει μεγαλύτερη συγκέντρωση σε αιθέρια έλαια. Κόβουμε τους βλαστούς με φύλλα και άνθη της μέντας, τα κάνουμε μάτσα και τα κρεμάμε σε σκιερό μέρος με καλό αερισμό για να αποξηρανθούν. Στη συνέχεια, τρίβουμε τα ξερά φύλλα της μέντας και τα αποθηκεύουμε σε αεροστεγή βάζα.

6. Πώς δημιουργούμε καινούρια φυτά μέντας;

Μπορούμε να δημιουργήσουμε καινούρια φυτά μέντας εύκολα και οικονομικά με 3 τρόπους, καθώς ο πολλαπλασιασμός της μέντας γίνεται με σπόρο, με μοσχεύματα και με διαίρεση των ριζωμάτων.
 
α) Πολλαπλασιασμός με σπόρο
Ο σπόρος της μέντας φυτεύεται στις αρχές της άνοιξης σε σπορείο όταν η θερμοκρασία είναι 20°C και υπάρχει περιβάλλον σχετικής υγρασίας. Σε συνθήκες υγρασίας, ο σπόρος της μέντας θα βλαστήσει μετά από 7-10 μέρες και σε 5-6 εβδομάδες τα νέα φυτά θα είναι έτοιμα για μεταφύτευση σε μεγαλύτερη γλάστρα.
 
β) Πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα
Ο πιο εύκολος τρόπος για να φτιάξουμε νέα φυτά μέντας είναι χρησιμοποιώντας μοσχεύματα. Στα τέλη της άνοιξης, παίρνουμε τμήματα βλαστών από την κορυφή του φυτού, μήκους περίπου 10 εκατοστών και αφαιρούμε τα 2/3 των φύλλων ξεκινώντας από τη βάση του βλαστού. Στη συνέχεια, φυτεύουμε τα τμήματα βλαστών σε γλάστρες τις οποίες στη συνέχεια διατηρούμε σε φωτεινό και δροσερό περιβάλλον. Μετά από περίοδο 7-8 εβδομάδων το μόσχευμα θα έχει ριζώσει και μπορούμε να το μεταφυτεύσουμε στην οριστική του θέση στον κήπο ή σε μεγαλύτερη γλάστρα.
 
γ) Πολλαπλασιασμός με διαίρεση ριζωμάτων
Ένας ακόμα πρακτικός τρόπος για τον πολλαπλασιασμό της μέντας είναι με τη διαίρεση των ριζωμάτων της κατά την περίοδο της άνοιξης ή του φθινοπώρου. Σε αυτή την περίπτωση, με ένα κοφτερό μαχαίρι διαχωρίζουμε το φυτό της μέντας μαζί με τα ριζώματα της, και τα φυτεύουμε σε δύο γλάστρες φυτωρίου. Ο διαχωρισμός του φυτού της μέντας γίνεται αφού πρώτα την έχουμε κλάδέψει σε ύψος 4-5 εκατοστών και έχουμε ποτίσει το χώμα. Στη συνέχεια, διατηρούμε τα νεά φυτά μέντας σε δροσερό περιβάλλον για 2-3 εβδομάδες μέχρι να ριζώσουν και μετά τα μεταφυτεύουμε στην οριστική τους θέση.

7. Ποιες χρήσεις έχει η μέντα;

Τα ξηρά φύλλα της μέντας χρησιμοποιούνται για την παρασκευή πολλών γευστικών ροφημάτων που παράλληλα είναι και πολύ ευεργετικά στην υγεία.

Το αιθέριο έλαιο της μέντας χρησιμοποιείται εκτεταμένα στη βιομηχανία τροφίμων για να αρωματίσει πρώτες ύλες και ειδικά στην ποτοποιία. Το τσάι της μέντας είναι εξαιρετικά δημοφιλές στον αραβικό κόσμο και θεωρείται ότι έχει αφροδισιακές ιδιότητες.

Επιπλέον, η μέντα βρίσκει μεγάλη εφαρμογή και στην βιομηχανία καλλυντικών αλλά και στη βιομηχανία φαρμάκων για την αντιμετώπιση ασθενειών λόγω των αντιμυκητιακών και αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων που διαθέτει.

8. Κι ένα μυστικό για τη μέντα

Η ονομασία της μέντας προέρχεται από το λατινικό λέξη mentha, που έχει ρίζες στην αρχαιοελληνική μίνθη. Η Μίνθη ήταν μια όμορφη νύμφη του Κάτω Κόσμου, που ο Πλούτωνας, ο θεός του Άδη, ερωτεύθηκε και έκανε ερωμένη του. Η Περσεφόνη, η γυναίκα του Πλούτωνα, παραπονέθηκε στη μητέρα της, την Δήμητρα, τη θεά της γεωργίας, και μεταμόρφωσε τη Μίνθη στο γνωστό μας αρωματικό φυτό, τη μέντα.