Αντιμετώπιση του γλοιοσπόριου της ελιάς

Το γλοιοσπόριο είναι μία από τις σοβαρότερες μυκητολογικές ασθένειες που προσβάλλουν τις ελιές, γνωστό και ως ανθράκωση της ελιάς, και δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στην παραγωγή της επιτραπέζιας ελιάς και του ελαιολάδου.

Αν και η προσβολή των ελαιόδεντρων από το γλοιοσπόριο ήταν διαδεδομένη κυρίως στην περιοχή της δυτικής Ελλάδας, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έξαρση και σε άλλες περιοχές της κεντρικής και νότιας Ελλάδας, όπως στην Πελοπόννησο και την Κρήτη.

Ως αποτέλεσμα, οι ελαιοπαραγωγοί είναι ιδιαίτερα προβληματισμένοι από την προσβολή του γλοιοσπόριου που οδηγεί σε μείωση και υποβάθμιση της παραγωγής.

Πλεόν, η αντιμετώπιση του γλοιοσπόριου στην καλλιέργεια της ελιάς είναι απαραίτητο να γίνεται κάθε χρόνο χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες μεθόδους για να αποφύγουμε τα προβλήματα και να έχουμε μία αξιόλογη παραγωγή ελιών και ελαιολάδου.

Ας δούμε αναλυτικά ποια είναι τα συμπτώματα της προσβολής από γλοιοσπόριο, ποιες συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη του και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε με βιολογικό τρόπο.

1. Ποια είναι τα συμπτώματα της προσβολής από γλοιοσπόριο στην ελιά;

Το γλοιοσπόριο προσβάλλει τα φύλλα, τα άνθη και κυρίως τους καρπούς της ελιάς. Σε συνθήκες έντονης προσβολής, τα φύλλα αρχίζουν σταδιακά να κιτρινίζουν, στη συνέχεια να καρουλιάζουν και να πέφτουν. Την περίοδο της άνοιξης, οι ανθοταξίες αρχίζουν να κοκκινίζουν και να ξεραίνονται, με αποτέλεσμα την μείωση της παραγωγής.

Πάντως, τα εντονότερα συμπτώματα προσβολής από την ασθένεια του γλοισπόριου εντοπίζονται στους καρπούς που αρχίζουν να ωριμάζουν την περίοδο του φθινοπώρου.

Συγκεκριμένα, παρατηρούνται αρχικά χαρακτηριστικές καστανές κηλίδες πάνω στους καρπούς της ελιας που στη συνέχεια αναπτύσσονται σε όλο το μέρος του καρπού, με αποτέλεσμα ο ώριμος καρπός να σαπίζει και να πέφτει στο έδαφος ή παρατηρείται αφυδάτωση και μουμιοποίηση του καρπού πάνω στο ελαιόδεντρο.

Το ελαιόλαδο που προέρχεται από προσβεβλημένους καρπούς από γλοιοσπόριο είναι υποβαθμισμένης ποιότητας, με ένα κοκκινωπό χρώμα, υψηλή οξύτητα και χαμηλή περιεκτικότητα των πολύτιμων αρωματικών πολυφαινολών.

2. Ποιες συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη της ανθράκωσης στις ελιές;

Η ανάπτυξη του γλοιοσπόριου ευνοείται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας και θερμοκρασίας περίπου 12-25°C. Η δημιουργία πληγών στα δέντρα κατά την περίοδο της ελαιοσυλλογής ή μετά από χαλάζι, ενισχύει την ανάπτυξη των μολυσμάτων της ασθένειας.

Η προσβολή από την ασθένεια του γλοιοσπόριου γίνεται εντονότερη σε πυκνοφυτεμένους ελαιώνες ή σε ελαιώνες που δεν έχουν κλαδευτεί, καθώς επικρατούν υγροθερμικές συνθήκες και κακός αερισμός.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι η ασθένεια παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη και σημαντικές προσβολές στα ελαιόδεντρα κατά την περίοδο της ανθοφορίας την άνοιξη, καθώς και στις αρχές τους φθινοπώρου που ο καρπός αρχίζει να ωριμάζει πλησιάζοντας στην εποχή της συγκομιδής.

Η ανάπτυξη της ασθένειας συναντάται στις περισσότερες ελληνικές ποικιλίες όπως στη Λιανολιά Κερκύρας, στην Κορωνέικη, στην Αμφίσσης και στην Καλαμών.

3. Πώς γίνεται η αντιμετώπιση του γλοιοσπόριου της ελιάς;

Για βιολογική καταπολέμηση του γλοισπόριου γίνεται ένας συνδυασμός καλλιεργητικών μέτρων και επεμβάσεων με ψέκασμα.

α) Κλάδεμα των δέντρων ελιάς κάθε χρόνο 

Βασικός παράγοντας για την προληπτική αντιμετώπιση του γλοιοσπόριου είναι το καλό κλάδεμα που πρέπει να γίνεται στην ελιά κάθε χρόνο προκειμένου να έχουμε καλό αερισμό που εμποδίζει την ανάπτυξη της ασθένειας του γλοιοσπόριου.

β) Χρήση σκευασμάτων χαλκού

Ο ψεκασμός του φυλλώματος της ελιάς με σκευάσματα χαλκού λίγο πριν την άνθιση κατά την περίοδο της άνοιξης, καθώς και στις αρχές του φθινοπώρου όταν όταν ο καρπός της ελιάς αρχίζει να ωριμάζει, ενισχύει την προστασία των ελαιόδεντρων από την ασθένεια του γλοιοσπόριου. Σε συνθήκες έντονης προσβολής από γλοιοσπόριο την περίοδο του φθινοπώρου θα πρέπει να γίνεται και ένας δεύτερος φθινοπωρινός ψεκασμός περίπου 2-3 βδομάδες μετά τον πρώτο ψεκασμό, σε κάθε περίπτωση 3 βδομάδες πριν την έναρξη της συγκομιδής.

4. Κι ένα μυστικό για το γλοιοσπόριο της ελιάς

Tην περίοδο του χειμώνα, ο μύκητας του γλοιοσπόριου επιβιώνει είτε στους καρπούς που έχουν προσβληθεί και έχουν πέσει στο έδαφος ή στους προσβεβλημένους καρπούς που παρέμειναν πάνω στα ελαιόδεντρα και δεν συγκομίστηκαν.